Μητρικός θηλασμός: πείτε ΝΑΙ

« Νεογέννητο

Μητρικός θηλασμός: πείτε ΝΑΙ

Το τάισμα του μωρού θα απορροφά αρκετό από το χρόνο σας, όμως ταυτόχρονα αποτελεί τον πιο θαυμάσιο τρόπο για να δεθείτε με το μωρό σας. Οι ώρες των γευμάτων δεν είναι στην αρχή σταθερές. Τα νεογέννητα ζητούν γάλα κάθε δύο-τρεις ώρες και αργότερα κάθε τέσσερις. Μετά από λίγο καιρό η πείνα ρυθμίζεται, με αποτέλεσμα το μωρό να ζητά το γεύμα του σε σταθερά διαστήματα.

Τα πλεονεκτήματα του θηλασμού είναι πολλαπλά για τη μητέρα και το μωρό:

• Το μητρικό γάλα είναι η ιδανική τροφή για το μωρό σας, καθώς παρέχει όλα τα απαραίτητα συστατικά που έχει ανάγκη ο βρεφικός οργανισμός. Μάλιστα το πρωτόγαλα έχει διαφορετική σύσταση τις πρώτες μέρες, ενώ με την πάροδο των ημερών αλλάζει και προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες του νεογνού.
• Έχει μακροχρόνια πλεονεκτήματα για την υγεία το μωρού. Αυτό φαίνεται ότι αποδίδεται στις ανοσοσφαιρίνες που περιέχονται στο μητρικό γάλα, οι οποίες δημιουργούν ένα προστατευτικό στρώμα στις επιφάνειες του αναπνευστικού και γαστρεντερικού συστήματος του βρέφους κι έτσι το προστατεύουν από λοιμώξεις που μπορεί να προκληθούν από ιούς και βακτηρίδια. Είναι δηλαδή έτοιμα αντισώματα της μητέρας προς το βρέφος τον πρώτο καιρό που δεν έχει αναπτυχθεί το δικό του ανοσοποιητικό σύστημα.
• Είναι ο φυσικός τρόπος διατροφής των μωρών και η αυτόματη κίνηση κάθε νεογνού όταν για πρώτη φορά βρεθεί στην αγκαλιά της μητέρας του.
• Αναπτύσσεται μια ιδιαίτερα δυνατή συναισθηματική σχέση ανάμεσα στη μητέρα και το μωρό. Ο θηλασμός εξασφαλίζει μια μοναδική ευκαιρία για να γνωρίσει η μητέρα το νεογέννητο και να δεθεί μαζί του.

Εάν αποφασίσετε να μη θηλάσετε, δεν σημαίνει ότι δεν ανταποκρίνεστε στο μητρικό σας ρόλο. Εξάλλου, σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να ξεκινήσετε με τη σκέψη και τη θέληση να θηλάσετε αλλά τελικά να προκύψουν εμπόδια. Απλά να θυμάστε ότι, ενώ μπορείτε να περάσετε εύκολα και ανά πάσα στιγμή από το στήθος στο μπιμπερό, το πιθανότερο είναι ότι θα δυσκολευτείτε να κάνετε το αντίστροφο. Γι’ αυτό αξίζει να σκεφτείτε σοβαρά αν θέλετε να θηλάσετε ή όχι. Αν δεν είστε σίγουρη για την απόφασή σας, μπορείτε να θηλάσετε τις πρώτες μέρες το μωρό σας και στην πορεία να αποφασίσετε τι τελικά θα κάνετε.

Εάν επιλέξετε να ακολουθήσετε συγχρόνως και το θηλασμό και το μπιμπερό, να ξέρετε ότι το μωρό «μπερδεύεται» με τις διαφορετικές θηλές -του μαστού και του μπουκαλιού-, ενώ τελικά «προτιμά» τη θηλή του μπιμπερό και αρνείται να πιάσει τη θηλή του μαστού. Αυτό συμβαίνει γιατί η τεχνική που χρησιμοποιεί το μωρό με το στόμα και τη γλώσσα όταν θηλάζει είναι πολύ διαφορετική απ’ ό,τι όταν το γάλα κυλάει στο στόμα του χωρίς πολλή προσπάθεια, πράγμα που φυσικά το ικανοποιεί άμεσα. Γι’ αυτό στις γυναίκες που θέλουν και μπορούν να θηλάσουν συστήνεται για τους δύο πρώτους μήνες να προτιμούν μόνο το μητρικό θηλασμό ώστε το μωρό να συνηθίσει τη διαδικασία.

Αν έχετε γεννήσει με καισαρική, μπορεί να πονάτε και να θεωρείτε ότι δεν θα μπορέσετε να θηλάσετε. Κι όμως με τη βοήθεια μιας μαίας μπορείτε να το καταφέρετε. Θα σας προτείνει τρόπους και βολικές στάσεις για να μην πονάει η τομή.

Αν είστε αποφασισμένη να θηλάσετε, καλό είναι να είστε προετοιμασμένη για το γεγονός ότι στην αρχή μπορεί να μην είναι και τόσο εύκολο. Μπορεί να έχετε ακούσει ότι ο θηλασμός είναι μια φυσική διαδικασία κι ότι τόσο εσείς όσο και το μωρό γνωρίζετε από ένστικτο τι ακριβώς να κάνετε. Όμως, όπως καθετί καινούργιο, χρειάζεται εξάσκηση από εσάς και το μωρό. Στην πραγματικότητα ο θηλασμός επιτυγχάνεται με την υπομονή και την επιμονή, ενώ η καθοδήγηση και η ενθάρρυνση μπορεί να αποδειχθούν τα κλειδιά της επιτυχίας.

Σωστή αρχή για το θηλασμό

Ο θηλασμός είναι ο πιο πρακτικός τρόπος για να τραφεί και να χορτάσει το νεογέννητο. Βάζετε το μωρό στο στήθος, εκείνο ανοίγει το στοματάκι του και θηλάζει. Πολλές φορές όμως δεν είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται. Οι εμπειρίες μάλιστα που θα σας εξιστορήσουν άλλες μητέρες, πιθανόν να σας αγχώσουν ή να σας δημιουργήσουν ανησυχίες και ερωτηματικά σχετικά με το αν θα τα καταφέρετε. Μπορεί να αναρωτιέστε για το αν θα έχετε γάλα ή για το αν το γάλα σας είναι καλό. Μην ανησυχείτε! Όλες οι γυναίκες έχουν γάλα και το γάλα κάθε μητέρας είναι η καλύτερη τροφή για το μωρό της. Το μέγεθος του στήθους, από την άλλη, αν δηλαδή είναι μικρό ή μεγάλο, δεν παίζει κανένα ρόλο στην παραγωγή γάλακτος. Η έκκριση μητρικού γάλακτος υπακούει στο νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Όσο πιο πολύ θηλάζει το μωρό τόσο περισσότερο γάλα παράγεται. Αυτό μάλιστα που διεγείρει την έκκριση των ορμονών που παράγουν γάλα είναι περισσότερο η συχνότητα παρά η διάρκεια του θηλασμού. Πολλές μητέρες πάντως αλλά και το περιβάλλον τους αγχώνονται τις πρώτες μέρες ότι δεν χορταίνει το μωρό και το επιβαρύνουν με όσο το δυνατόν μεγαλύτερες ποσότητες ξένου γάλακτος. Αυτό είναι λάθος, διότι το πρωτόγαλα είναι η ιδανική τροφή για τις πρώτες μέρες της ζωής του μωρού. Η σύστασή του και η ποσότητα ανταποκρίνονται ακριβώς στις ανάγκες των πρώτων ημερών για την προσαρμογή του γαστρεντερικού συστήματος στις νέες συνθήκες.

Να θυμάστε ότι το άγχος μπορεί να σαμποτάρει τη διάθεση και την αυτοπεποίθησή σας. Οι περισσότερες μητέρες περιγράφουν με απογοητευτικά λόγια τις πρώτες απόπειρες να θηλάσουν. Μην το βάζετε κάτω και συνεχίστε με θετική σκέψη την προσπάθεια.

Τα κλειδιά της επιτυχίας

Τα προβλήματα των πρώτων ημερών συνήθως ξεπερνιούνται γρήγορα και ο θηλασμός μπορεί να γίνει η πιο όμορφη εμπειρία της ζωής σας και ο πιο σωστός τρόπος για να μεγαλώσει το μωρό σας.

Στην αρχή οι θηλασμοί θα είναι πολύ συχνοί. Αυτό είναι απαραίτητο για να κατέβει το γάλα. Το νεογέννητο πεινάει συχνά αλλά χορταίνει γρήγορα, αφού το στομάχι του είναι πολύ μικρό και δεν χωρά πολύ γάλα. Επίσης, τα μωρά που θηλάζουν θέλουν πιο συχνό τάισμα από τα συνομήλικά τους που τρέφονται με γάλα του εμπορίου, γιατί το μητρικό γάλα αφομοιώνεται πιο γρήγορα από τον οργανισμό κι έχουν περισσότερες κενώσεις.

Πώς όμως μπορείτε να ξέρετε ότι το μωράκι σας έχει χορτάσει ή ότι παίρνει την ποσότητα γάλακτος που χρειάζεται;

Αν το μωράκι σας παίρνει βάρος με κανονικό ρυθμό, σημαίνει ότι προσλαμβάνει επαρκή ποσότητα γάλακτος. Ένα μωρό που παίρνει ικανοποιητική ποσότητα είναι συνήθως ήσυχο κι ευχαριστημένο μεταξύ των γευμάτων.

Όσο πάντως κι αν είναι φυσικό για μια γυναίκα να θηλάζει, η σωστή πληροφόρηση και η παροχή βοήθειας κρίνεται απαραίτητη. Για να τα καταφέρετε όσο το δυνατόν καλύτερα:

Βάλτε το μωρό στο στήθος σας όσο πιο νωρίς γίνεται

Ζητήστε να σας φέρουν το μωρό όσο το δυνατόν γρηγορότερα -αφού ξεκουραστείτε λίγο από τη διαδικασία του τοκετού- ώστε να αρχίσετε να ξοικειώνεστε και οι δυο σας με τη διαδικασία. Με τη βοήθεια της μαίας ή μιας νοσοκόμας μέσα στο μαιευτήριο θα το βάλετε στο στήθος σας. Μη διστάζετε να ζητάτε από το προσωπικό του μαιευτηρίου να σας λύνει τις τυχόν απορίες σας. Αν υπάρχει η δυνατότητα, κανονίστε να μην ταΐσουν καθόλου το μωρό σας με μπιμπερό, αλλά να σας το φέρνουν στο δωμάτιο κάθε φορά που ξυπνά. Μιλήστε γι’ αυτό με το γιατρό και τη μαία σας.

Να έχετε ησυχία μέσα στο δωμάτιο

Προσπαθήστε να είστε ήρεμη και απόλυτα συγκεντρωμένη στο σκοπό σας. Απομακρύνετε αυτούς που σας αγχώνουν. Οι φωνές και οι πολλές συμβουλές αποσυντονίζουν και τους δυο σας. Το επισκεπτήριο είναι μεγάλος εχθρός του θηλασμού. Μία από τις ωραιότερες στιγμές, που το ζευγάρι πρέπει να μείνει μόνο του με το μωρό του και η μητέρα όπως και το μωρό να μάθουν ο ένας τον άλλο, διακόπτεται από τις πολλές επισκέψεις. Έτσι εμποδίζεται μια διαδικασία που απαιτεί αρκετή συγκέντρωση και ηρεμία. Να θυμάστε ότι εσάς εξαρτάται να ρυθμίζετε το επισκεπτήριο στο μαιευτήριο αλλά και στο σπίτι.

Η σωστή στάση είναι πολύ σημαντική για το θηλασμό και την αποφυγή του ερεθισμού των θηλών

Καθίστε αναπαυτικά. Ο κορμός πρέπει να σχηματίζει ορθή γωνία με τα πόδια. Τα χέρια μπορεί να στηρίζονται στα μπράτσα της πολυθρόνας ή στο ειδικό μαξιλάρι που βοηθά πολύ. Διαφορετικά, τοποθετήστε ένα κοινό μαξιλάρι κάτω από το μωρό ώστε το στόμα του να φτάσει στο ύψος της θηλής. Κρατήστε το μωρό έτσι ώστε η κοιλιά του να βλέπει την κοιλιά σας, το κεφάλι του να είναι σε ευθεία με το σώμα του, το κεφάλι να ακουμπά στην εσωτερική πλευρά του αγκώνα σας και η παλάμη σας στους γλουτούς του. Το χεράκι του το τοποθετείτε μαλακά πίσω από τη μέση σας.

Πιάστε το μαστό σας σωστά

Με το ελεύθερο χέρι πιέστε το μαστό. Τα δάχτυλα να βρίσκονται από κάτω και ο αντίχειρας από πάνω σχηματίζοντας το λατινικό γράμμα C. Τα δάχτυλα πρέπει να είναι αρκετά μακριά από την άλω, δηλαδή τη σκούρα περιοχή γύρω από τη θηλή. Πιέστε ώστε να βγουν λίγες σταγόνες γάλα για να υγρανθεί η θηλή.

Κατευθύνετε το μωρό προς το στήθος και όχι το μαστό σας προς το μωρό.

Πρώτα ακουμπήστε τη θηλή σας ελαφρά δίπλα από τα χείλη του μωρού. Το μωρό θα ανοίξει αντανακλαστικά το στόμα. Θα πιάσετε τρυφερά το κεφαλάκι του μωρού και θα το οδηγήσετε προς το μαστό σας.

Το μωρό πρέπει να πιάσει ολόκληρη τη θηλή και την άλω.

Tο τμήμα της σκούρας περιοχής γύρω από τη θηλή του στήθους, για να αρχίσει να θηλάζει. Αν δεν την πιάσει σωστά και απλώς πιπιλά την άκρη, η θηλή θα τραυματιστεί και το μωρό δεν θα φάει. Θα πρέπει λοιπόν να το βγάλετε από το στήθος σας και να ξαναπροσπαθήσετε, ώσπου να μπει σωστά στο στόμα του.

Στην αρχή να θηλάζετε και από τους δύο μαστούς.

Eναλλάξ, για να κατεβάζουν και οι δύο γάλα. Θα τοποθετείτε το μωρό δέκα λεπτά στον έναν και δέκα στον άλλον.

Αργότερα, αφού το μωρό κι εσείς εξοικειωθείτε με τη διαδικασία, μπορείτε να θηλάζετε από ένα μαστό κάθε φορά Κάθε φορά ξεκινάτε το θηλασμό από διαφορετικό μαστό. Στο επόμενο γεύμα αλλάζετε μαστό. Δεν είναι δηλαδή απαραίτητο να βάλετε το μωρό και στους δύο μαστούς στο ίδιο γεύμα.

Απομακρύνετε το μωρό από τη θηλή αφού έχει αρχίσει να επιβραδύνει αρκετά τις θηλαστικές κινήσεις Τότε βάλτε το μικρό σας δάχτυλο στο στόμα του για να το απομακρύνετε.

Ποτέ μην τραβάτε το μωρό από το στήθος σας Για να απομακρύνετε το μωρό από το στήθος σας, βάλτε το μικρό σας δάχτυλο μέσα στο στόμα του, ώστε να απομακρύνετε μαλακά το στόμα του.

Να κρατάτε ξύπνιο το μωρό σας Υπάρχει πιθανότητα το μωρό να αποκοιμιέται μετά από μερικές γουλιές. Εσείς τότε θα του τρίβετε ελαφρά και μαλακά το αυτί ή τη μύτη για να το ξυπνάτε και να συνεχίζει το θηλασμό.

Μετά το θηλασμό κρατήστε το μωρό για λίγο στον ώμο σας μέχρι να ρευτεί, αν και πολλά νεογέννητα που θηλάζουν δεν καταπίνουν αέρα και έτσι δεν έχουν ανάγκη να ρευτούν.

Μην αγχώνεστε με το χρόνο θηλασμού Στην αρχή δέκα λεπτά από κάθε μαστό είναι αρκετά. Αφού ο θηλασμός αρχίσει και το μωρό θηλάζει κανονικά, στα είκοσι λεπτά περίπου η εκροή γάλακτος μειώνεται και το βρέφος επιβραδύνει τις θηλαστικές κινήσεις. Τότε είναι η κατάλληλη στιγμή να το απομακρύνετε από το μαστό για να βγάλει αέρα και να αλλάξετε μαστό, αν το επιθυμεί.

Το μωρό πρέπει να πεινάει για να θηλάσει Όταν κλαίει, δείτε αν θέλει άλλαγμα και τοποθετήστε το στο στήθος. Τις πρώτες μέρες είναι ανώριμο το νευρικό του σύστημα και μπορεί να πεινάει σε ακατάστατες ώρες, οπότε θα το ταΐζετε όταν το ζητάει -περίπου κάθε δύο ώρες. Όσο μεγαλώνει, θα αυξάνει το μεσοδιάστημα των θηλασμών.

Και μερικές πρακτικές συμβουλές

• Κατά τη διάρκεια του θηλασμού μπορεί να νιώθετε έναν ήπιο πόνο στην κοιλιά, που μοιάζει με τους πόνους της περιόδου. Είναι απόλυτα φυσιολογικός και προέρχεται από τη μήτρα που κάνει συσπάσεις.
• Εάν ανάμεσα στους θηλασμούς τρέχει γάλα από τις θηλές του στήθους, να χρησιμοποιείτε τα ειδικά επιθέματα στήθους στο σουτιέν σας, για να αποφεύγετε τους λεκέδες στα ρούχα.
• Κατά τη διάρκεια του θηλασμού να έχετε δίπλα σας ένα ποτήρι νερό ή ένα χυμό και κάτι φαγώσιμο, γιατί μπορεί να νιώσετε δίψα και πείνα.
• Εάν πρόκειται να θηλάσετε σε εξωτερικό χώρο, προτιμήστε να φορέσετε ένα άνετο πουκάμισο για μεγαλύτερη ευκολία.

Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα

Είναι πολύ σημαντικό οι μητέρες να είναι ενημερωμένες κατά τη διάρκεια του θηλασμού για τα πιθανά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν. Μην απογοητεύεστε, υπάρχει τρόπος να ξεπεραστούν:

• Οι θηλές είναι επίπεδες ή η μία θηλή είναι πιο προτεταμένη από την άλλη. Όσο θηλάζετε οι θηλές σας θα αρχίσουν να προεξέχουν όλο και περισσότερο, αν και πιθανόν να χρειαστεί στην αρχή να χρησιμοποιήσετε το θήλαστρο.
• Το στήθος πετρώνει Αυτό μπορεί να συμβεί τις πρώτες μέρες μετά τη γέννα και εκδηλώνεται με οίδημα. Οι μαστοί είναι σκληροί, πρησμένοι και ερυθροί. Το πρόβλημα ξεπερνιέται συνήθως βάζοντας κομπρέσες με χλιαρό νερό στο στήθος για 10 με 15 λεπτά και κάνοντας απαλές εντριβές με παιδικό λάδι με τα δύο χέρια από το θώρακα προς τη θηλή. Αν το παιδάκι δεν θηλάσει ικανοποιητικά, θα πρέπει να συλλέξετε το γάλα με το θήλαστρο.
• Μαστίτιδα Συμπτώματα όπως πυρετός, εξάντληση, κοκκίνισμα και ευαισθησία στην περιοχή των μαστών μπορεί να συνδέονται με μαστίτιδα που οφείλεται σε φλεγμονή ενός αποφραγμένου πόρου που δεν επιτρέπει την ελεύθερη εκροή γάλακτος. Η αντιμετώπιση είναι θερμά επιθέματα, μασάζ σε σημείο πάνω από την απόφραξη με κατεύθυνση προς τη θηλή, συχνός θηλασμός και καθαρισμός των θηλών. Αν το μωρό δεν αδειάζει το μαστό, καλό είναι να το κάνετε με το θήλαστρο. Γενικά, να αποφεύγετε τα στενά ρούχα και τα στενά σουτιέν. Στην περίπτωση της μαστίτιδας απαιτείται ξεκούραση και φαρμακευτική αγωγή με αντιβιοτικά και αντιφλεγμονώδη. Συνεχίζοντας να θηλάζετε θα μπορέσετε να ξεπεράσετε πιο γρήγορα το πρόβλημα.
• Ερεθισμένες θηλές Σχεδόν πάντα οι ερεθισμένες θηλές έχουν σχέση με τη λανθασμένη στάση του μωρού. Θα πρέπει να σιγουρευτείτε ότι το μωρό βρίσκεται στη σωστή θέση κι έχει στο στόμα του σωστά τη θηλή. Εάν οι θηλές σας έχουν ερεθιστεί, να πλένετε το στήθος μόνο με νερό κι όχι με σαπούνι ή οινόπνευμα και να αφήνετε τις θηλές να στεγνώσουν καλά με τον αέρα πριν ντυθείτε. Επίσης βοηθάει να κάνετε μασάζ με το μητρικό γάλα. Αν δεν δείτε βελτίωση, ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού σας. Οι αλοιφές λανολίνης είναι βοηθητικές και χρειάζονται απλώς ξέπλυμα με λίγο νερό πριν θηλάσετε.