Το πρόωρο μωρό

« Νεογέννητο

Το πρόωρο μωρό

Αρκετά μωρά γεννιούνται πρόωρα (πριν την 37η εβδομάδα της κύησης) και χρειάζεται να εισαχθούν και να μείνουν λίγο ή περισσότερο καιρό σε μονάδα εντατικής νοσηλείας νεογνών για να δυναμώσουν, να πάρουν το βάρος που τους λείπει ή να αντιμετωπιστούν προβλήματα υγείας που προκύπτουν λόγω της πρόωρης γέννησης.

Αν γεννήσετε πριν την 28η εβδομάδα, οι κίνδυνοι για το μωρό είναι σοβαροί. Το βασικό πρόβλημα είναι η ανωριμότητα του αναπνευστικού συστήματος. Άλλα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν είναι οι λοιμώξεις, η εγκεφαλική αιμορραγία, προβλήματα ακοής ή προβλήματα στα μάτια του νεογνού.

Οι πιθανότητες για μακροπρόθεσμες επιπλοκές είναι σχετικά μικρότερες μετά την 28η εβδομάδα. Παρόλ’ αυτά μωρά που γεννιούνται μεταξύ της 28ης και 34ης εβδομάδας μπορεί να αντιμετωπίσουν αναπνευστικά προβλήματα και άλλες επιπλοκές, ενώ μετά την 34η εβδομάδα το νεογνό έχει λιγότερες πιθανότητες για επιπλοκές και τα προγνωστικά είναι πολύ καλύτερα για την εξέλιξή του.

Αν και τα πρόωρα μωρά μπορεί να αργήσουν για αρκετό καιρό να σιτιστούν από το στόμα και άρα δεν μπορούν στην αρχή να θηλάσουν, συνήθως η μητέρα ενθαρρύνεται να προσφέρει το μητρικό γάλα, το οποίο μπορεί να συλλέγει με ειδική αντλία και να παραδίδει στην Τράπεζα Γάλακτος του μαιευτηρίου. Εκεί παστεριώνεται, καταψύχεται και αποθηκεύεται, για να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά από το μωράκι της, όταν ξεκινήσει η σίτησή του. Το μωρό παραμένει στο νοσοκομείο μέχρι να ξεπεραστούν όλα τα προβλήματα και να ξεκινήσει να παίρνει βάρος με σταθερό ρυθμό.Στο σπίτι θα το πάρετε γύρω στην ημερομηνία που θα γεννιόταν ή λίγο μετά με βάρος περίπου 2.200 γρ. Λίγο πριν πάρετε το μωρό στο σπίτι, θα περάσετε ένα διάστημα περίπου δέκα ημερών, κατά το οποίο θα πρέπει με την καθοδήγηση των νοσηλευτριών να μάθετε πώς να το ταΐζετε και να το φροντίζετε.

Επιστρέφοντας μ’ ένα πρόωρο μωράκι στο σπίτι οι γονείς λόγω της εμπειρίας της νοσηλείας του είναι συνήθως περισσότερο αγχωμένοι και φοβισμένοι από τους υπόλοιπους. Τα πρόωρα μωρά εξάλλου είναι πιο ευαίσθητα και ταλαιπωρημένα και μπορεί να παρουσιάσουν ιδιαιτερότητες. Συχνά κλαίνε περισσότερο, αργούν να μάθουν να ξεχωρίζουν τη μέρα από τη νύχτα, αντιμετωπίζουν προβλήματα στο τάισμα και είναι πιο ευπαθή στις λοιμώξεις. Στο σπίτι φροντίστε:

• Η θερμοκρασία του δωματίου να είναι γύρω στους 22ο-24οC, ενώ θα πρέπει να αποφεύγονται οι απότομες αυξομειώσεις θερμοκρασίας.
• Να ταΐζετε το μωρό, όπως σας έχουν δείξει στο νοσοκομείο, αφήνοντάς το να τρώει όταν το ζητάει και αποφεύγοντας να το ξυπνάτε τη νύχτα για να το ταΐσετε, εκτός αν σας έχουν δοθεί ιδιαίτερες οδηγίες
• Να είστε σε συχνή επικοινωνία με τον παιδίατρο, ο οποίος θα ρυθμίζει την ποσότητα γάλακτος που θα δίνετε στο μωρό, με δεδομένο να παίρνει βάρος χωρίς να επιβαρύνεται το στομάχι του
• Βάζετε το μωρό να κοιμάται στο πλάι, εκτός αν σας συμβουλεύσει διαφορετικά ο γιατρός
• Ελέγχετε με μια ζυγαριά -συνήθως σε εβδομαδιαία βάση- πόσο βάρος πήρε το μωρό
• Αποφύγετε τον πρώτο καιρό τις επισκέψεις και την επαφή του μωρού με μικρά παιδιά
• Στα πρώτα σημάδια ασθένειας να καλέσετε αμέσως τον παιδίατρο, ενώ αν το μωρό παρουσιάσει κρίση άπνοιας, πηγαίνετε αμέσως στο νοσοκομείο

Το πρόωρο μωρό κρίνεται σκόπιμο να εξετάζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από ειδικούς γιατρούς. Κατά την εξέταση -η οποία είναι γνωστή ως follow-up- εκτιμώνται η σωματική ανάπτυξη, η νευρολογική κατάσταση, η ψυχοκινητική εξέλιξη, η όραση και η ακοή του παιδιού. Έτσι ανιχνεύονται εγκαίρως τυχόν προβλήματα που προέρχονται από την πρόωρη γέννηση και αντιμετωπίζονται με επιτυχία, καθώς δίνονται οι ανάλογες οδηγίες προς τους γονείς.

Πολλές φορές το πρόωρο μωρό υπολείπεται των συνομηλίκων του, ακριβώς επειδή έχει χάσει αρκετές εβδομάδες ευνοϊκού ενδομήτριου περιβάλλοντος. Η ανάπτυξη και ψυχοκινητική του εξέλιξη εξετάζονται με βάση όχι τη χρονολογική ηλικία -δηλαδή την ημερομηνία κατά την οποία γεννήθηκε-, αλλά τη διορθωμένη -την ηλικία δηλαδή κατά την οποία θα έπρεπε να είχε γεννηθεί. Γι’ αυτό δεν θα πρέπει να ανησυχείτε αν το μωρό σας είναι λίγο πίσω, ιδιαίτερα όταν οι γιατροί σάς βεβαιώνουν ότι εξελίσσεται καλά. Με αυτό το δεδομένο θα συμβαδίζουν προσδοκίες σας. Θα διαπιστώστε δηλαδή ότι το μωρό αρχίζει να στηρίζει το κεφαλάκι του, να βλέπει καθαρά, να πιάνει πράγματα με τα χέρια του, να κάθεται, να μπουσουλάει, να περπατά και να μιλάει με βάση τη διορθωμένη ηλικία ή και λίγο αργότερα.

Αρκετά γρήγορα θα διαπιστώσετε ότι το μωρό σας συμπεριφέρεται όπως ένα τελειόμηνο νεογνό, ενώ στην ηλικία των δύο ετών περίπου τα περισσότερα πρόωρα συνήθως συγκρίνονται ικανοποιητικά με τα τελειόμηνα της ίδιας ηλικίας.

Αν και τα πρόωρα μωρά είναι γενικά πιο ευαίσθητα στις ασθένειες, πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να είστε πιο προσεχτικοί, δεν θα πρέπει να φτάνετε στα όρια της υπερβολής. Οι εμβολιασμοί θα ξεκινήσουν με βάση τη χρονολογική ηλικία του μωρού ή λίγο πιο αργά (δηλαδή κάπου στο ενδιάμεσο διάστημα μεταξύ των δύο ηλικιών), ενώ ο παιδίατρος μπορεί να συστήσει κάποια εμβόλια ειδικά για πρόωρα.

Ο συνδυασμός τακτικής παιδιατρικής παρακολούθησης και ενισχυμένης επαφής και υποστήριξης του πρόωρου μωρού από τους γονείς του μπορεί πραγματικά να κάνει θαύματα στην ανάπτυξη και την εξέλιξή του!

Μωρά με παρόμοιες ανάγκες μπορεί να είναι και τα δίδυμα ή τρίδυμα, που κάποτε αποτελούσαν σπάνιο φαινόμενο, όμως σήμερα είναι περισσότερο συχνό από ποτέ, αφού οι θεραπείες υπογονιμότητας είναι η βασική αιτία για το γεγονός ότι ο αριθμός πολύδυμων κυήσεων έχει αυξηθεί. Το πρόβλημα με τις πολύδυμες κυήσεις είναι ότι στο 40% των περιπτώσεων έχουμε τοκετό πριν την 37η εβδομάδα, ενώ ένα 6% γεννά πριν την 32η εβδομάδα. Επίσης τα μωρά γεννιούνται λιποβαρή, πράγμα αναμενόμενο για τα δίδυμα. Έτσι απαιτούν και αυτά την ειδική φροντίδα που προαναφέραμε.

Η πρόκληση ωστόσο σε αυτή την περίπτωση είναι μεγαλύτερη για τους γονείς, αφού τα βάρη της φροντίδας είναι στην κυριολεξία διπλά. Γι’ αυτό χρειάζεται οπωσδήποτε να γίνει σωστή κατανομή των ρόλων και των ευθυνών ανάμεσα στον μπαμπά και τη μαμά, ενώ καλό είναι να δεχτείτε ή να αναζητήστε βοήθεια -ειδικά το πρώτο αυτό διάστημα- που τα μωρά θα απορροφούν πολύ από το χρόνο και την ενέργειά σας.