Πως Τρέφεται το Έμβρυο

Πώς τρέφεται το έμβρυο

Το μικροσκοπικό πλασματάκι, το οποίο έχει εγκατασταθεί στο σώμα σας, έχει ανάγκη από τροφή και οξυγόνο. Μόνο που ώσπου να γεννηθεί ούτε να φάει μπορεί από το στόμα ούτε να αναπνεύσει από τη μύτη. Γι αυτό και σε όλη τη διάρκεια της ενδομήτριας ζωής του θα προμηθεύεται από εσάς την ίδια όλο το φαγητό και το οξυγόνο που του χρειάζεται, ώστε να δημιουργηθούν τα όργανά του και να αναπτυχθεί. Η τροφοδοσία του μικρού σας εξασφαλίζεται από ένα σχετικά πολύπλοκο σύστημα, το οποίο αποτελείται από όργανα με συγκεκριμένη αποστολή.

Πρόκειται για τον πλακούντα και τον ομφάλιο λώρο, που αποβάλλονται από το σώμα σας κατά τον τοκετό. Τα όργανα αυτά, αν και αλληλοσυμπληρώνονται, έχει το καθένα το δικό του ρόλο. Ο πλακούντας αντλεί από το αίμα σας τις θρεπτικές ουσίες και το οξυγόνο που έχει ανάγκη το μικρό σας, ενώ ο ομφάλιος λώρος εκτελεί χρέη μεταφορέα. Όσο για τους υμένες, που περιέβαλλαν το ωάριο, έχουν σχηματίσει τώρα το σάκο με το αμνιακό υγρό, όπου μεγαλώνει το έμβρυο.

Ο πλακούντας

Στην αρχή, το μικροσκοπικό πλασματάκι μέσα στη μήτρα τρέφεται από το κυκλοφορικό σας σύστημα με τη βοήθεια των «ριζών» ή τροφοβλαστών που υπάρχουν στο ενδομήτριο. Πολύ γρήγορα όμως, καθώς μεγαλώνουν οι ανάγκες του εμβρύου, το οποίο αναπτύσσεται ραγδαία, οι τροφοβλάστες σχηματίζουν τον πλακούντα, μια σαρκώδη μάζα με σπογγώδη σύσταση. Στα λατινικά, η λέξη placenta σημαίνει τούρτα. Μα και ο πλακούντας στο τέλος της εγκυμοσύνης μοιάζει με ένα στρογγυλό σπογγώδες γλύκισμα, που έχει διάμετρο πάνω κάτω είκοσι εκατοστά και πάχος δύο με τρεις πόντους.

Ο σύνδεσμος ανάμεσα στο μωράκι σας και τον πλακούντα είναι ο ομφάλιος λώρος. Στον πλακούντα καταλήγουν τα δικά σας αιμοφόρα αγγεία και ξεκινούν τα αγγεία του μικρού σας. Ωστόσο, το αίμα σας δεν αναμιγνύεται ποτέ με το αίμα του παιδιού σας, χάρη σε έναν «τοίχο» από λάχνες μέσω του οποίου πραγματοποιούνται οι ανταλλαγές μεταξύ σας, εκτός από τη στιγμή του τοκετού, οπότε μια μικρή ποσότητα αίματος μπορεί να περάσει στην κυκλοφορία σας, γεγονός που έχει σημασία στο θέμα του Ρέζους. Ο πλακούντας από τη μία του επιφάνεια ριζώνει στο εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας, όπου έχει πρόσβαση στο αίμα σας και το «βυζαίνει», ενώ από την άλλη δέχεται τα ομφαλικά αγγεία.

Προορισμός του είναι να παρέχει οξυγόνο, νερό και τροφή στο μωράκι σας και ταυτόχρονα να απομακρύνει τα απόβλητά του. Το αίμα, δηλαδή, του μικρού σας ρέει προς τον πλακούντα και από εκεί απορροφά τροφικά συστατικά, που προέρχονται από το αίμα σας, ενώ αποβάλλει τις άχρηστες ουσίες του.

Ο πλακούντας, ενώ αφήνει κάποιες θρεπτικές ουσίες να τον διαπερνούν εύκολα, όπως για παράδειγμα τα ιχνοστοιχεία, αναγκάζεται να φιλτράρει ορισμένες τροφές και να τις επεξεργαστεί. Αν υπάρχουν θρεπτικές ουσίες σε μεγάλη ποσότητα, τις αποθηκεύει, ώστε το μωράκι σας να αντλεί τα απαραίτητα πολύτιμα συστατικά όποτε τα χρειάζεται. Εκτός από φίλτρο, επεξεργαστής και αποθηκάριος, ο πλακούντας έχει και το ρόλο του φρουρού, αφού φράζει τη δίοδο σε πολλά μικρόβια -δυστυχώς όχι σε όλα-, τα οποία θα μπορούσαν να μολύνουν το έμβρυο.

Μέσα από τον πλακούντα περνούν και πολλοί από τους ιούς ή τα παράσιτα, όπως το τοξόπλασμα. Γι αυτό, άλλωστε, ένα έμβρυο απειλείται με δυσπλασίες, αν η μητέρα του μολυνθεί το πρώτο τρίμηνο από κάποιον ιό, όπως αυτόν της ερυθράς.

Τον πλακούντα διασχίζουν και τα αντισώματα, τα οποία παράγει ο οργανισμός σας, προστατεύοντας το έμβρυο από τις αντίστοιχες λοιμώξεις. Σε αυτό υπάρχει και η αρνητική πλευρά. Αν έχετε Ρέζους αρνητικό και κυοφορείτε μωρό με Ρέζους θετικό, τότε στην περίπτωση που ο οργανισμός σας δημιουργήσει αντισώματα, τα ερυθρά αιμοσφαίρια του μικρού σας κινδυνεύουν να καταστραφούν.

Η ελεύθερη διέλευση μέσα από τον πλακούντα ισχύει και για πολλά φάρμακα. Και στην περίπτωση αυτή υπάρχει η καλή και η κακή πλευρά. Ενώ, δηλαδή, ένα συγκεκριμένο αντιβιοτικό μπορεί να προφυλάξει το παιδί σας, για παράδειγμα από την τοξοπλάσμωση, κάποια άλλα φάρμακα μπορεί να το βλάψουν. Όσο για το οινόπνευμα, διαπερνά πολύ εύκολα τον πλακούντα, δημιουργώντας προβλήματα στο μικρό σας.

Ασπίδα προστασίας, αλλά όχι πάντα αδιαπέραστη, ο πλακούντας είναι ταυτόχρονα και ένα εργαστήρι παραγωγής ορμονών για την υποστήριξη της εγκυμοσύνης. Η μοριακή γοναδοτροπίνη είναι η κατεξοχήν ορμόνη της κύησης, η οποία δίνει το «παρών» από τις πρώτες κιόλας ημέρες μετά τη σύλληψη. Άλλωστε, χάρη στην παρουσία της στο τεστ ούρων και αίματος που κάνετε για να βεβαιωθείτε ότι θα γίνετε μητέρα, μπορείτε να πάρετε από νωρίς το μήνυμα για την επίσκεψη του πελαργού. Οι άλλες ορμόνες που δημιουργούνται σε αυτό το υπερεργαστήρι του οργανισμού σας είναι η πλακουντιακή γαλακτογόνος (ΗΡL), τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη.

Ο ομφάλιος λώρος

Ένας σωλήνας από μια ουσία σαν ζελέ, ο οποίος περιέχει δύο αρτηρίες και μία φλέβα, ενώνει το έμβρυο με τον πλακούντα. Είναι ο ομφάλιος λώρος, το μήκος του οποίου φτάνει από μισό έως ενάμισι μέτρο και το πάχος του μέχρι και τα δύο εκατοστά. Η μια του άκρη καταλήγει στο σημείο όπου θα βρίσκεται αργότερα ο ομφαλός του μικρού σας, ενώ η άλλη συνδέεται με τον πλακούντα. Η φλέβα μεταφέρει στο μωράκι σας την τροφή και το οξυγόνο που άντλησε ο πλακούντας από το αίμα σας και στη συνέχεια αφομοίωσε, ενώ οι αρτηρίες επιστρέφουν τα άχρηστα προϊόντα του μικρού σας στον πλακούντα, που τα διοχετεύει στο κυκλοφορικό σας σύστημα.

Με τη γέννηση του παιδιού σας λήγει και η θητεία του ανθεκτικού και ελαστικού αυτού σωλήνα, ο οποίος εξασφάλιζε στο μικρό σας τα έτοιμα συστατικά, ενώ ταυτόχρονα του άφηνε όλα τα περιθώρια να κάνει όσες κινήσεις και τούμπες ήθελε στους εννέα μήνες της ενδομήτριας διαμονής του. Έτσι, λοιπόν, μόλις κοπεί ο ομφάλιος λώρος κατά τον τοκετό, διακόπτονται οι δεσμοί ανάμεσα στο δικό σας αίμα και του μωρού, το οποίο γίνεται πια αυτόνομο. Τα υπολείμματα του ομφάλιου λώρου στην κοιλιά του νεογέννητου πέφτουν λίγες μέρες αργότερα, αφήνοντας στο σημείο εκείνο το ανεξίτηλο σημάδι που έχουμε όλοι μας: τον ομφαλό.

Το αμνιακό υγρό

Το μικρούλι σας όχι μόνο τρέφεται και αναπνέει χάρη στον πλακούντα, αλλά είναι και απόλυτα ασφαλές. Ζει προφυλαγμένο και… κολυμπά μέσα στον αμνιακό σάκο, ο οποίος έχει σχηματιστεί από τις εμβρυακές μεμβράνες -εξωτερικά το χόριο και εσωτερικά το άμνιο. Ο σάκος αυτός είναι γεμάτος με υγρό. Πρόκειται για το αμνιακό υγρό, το οποίο είναι διάφανο, υπόλευκο και άοσμο και αποτελείται σε ποσοστό 97% από νερό. Η δημιουργία του οφείλεται στις εκκρίσεις από το σώμα του μωρού σας, αλλά και του ίδιου σας του οργανισμού. Ανανεώνεται συνέχεια και η ποσότητά του ποικίλλει ανάλογα με το στάδιο της εγκυμοσύνης. Την έβδομη εβδομάδα, για παράδειγμα, φτάνει τα 300 με 400 κυβικά εκατοστά, στην εικοστή είναι ένα λίτρο περίπου, ενώ αργότερα αυξάνεται στα δύο λίτρα. Το αμνιακό υγρό περιέχει όλες τις ουσίες που υπάρχουν μέσα στο αίμα, αλλά και νεκρά κύτταρα, τα οποία αποβάλλονται από το έμβρυο. Εκκρίνεται και ανανεώνεται διαρκώς, κάθε τρεις ώρες προς το τέλος της εγκυμοσύνης, γιατί το μωρό σας απορροφά καθημερινά μεγάλες ποσότητες.

Ο ρόλος του αμνιακού υγρού είναι πολύ ουσιαστικός, γιατί προστατεύει το μικρό σας. Χρησιμεύει ως υδάτινο πάπλωμα, απορροφώντας κραδασμούς, εξουδετερώνοντας τις πιέσεις τόσο από τα δικά σας όργανα όσο και από το εξωτερικό περιβάλλον και διατηρώντας σταθερή θερμοκρασία για το μωρό σας. Παράλληλα, του επιτρέπει να μετακινείται εύκολα, να αναπτύσσεται προφυλαγμένο και χωρίς εμπόδια, του εξασφαλίζει νερό και θρεπτικές ουσίες και λίγες μέρες πριν από τη γέννησή του το βοηθά να βρει την κατάλληλη θέση για να βγει στον κόσμο. Όσο για την ώρα του τοκετού, το αμνιακό υγρό συμβάλλει στη διαστολή του τραχήλου της μήτρας διευκολύνοντας τη διαδικασία.

Όταν σπάσουν οι μεμβράνες, είτε από μόνες τους είτε από το γιατρό, το υγρό που διαφεύγει («τα νερά») φτάνει περίπου το ένα λίτρο. Το αμνιακό υγρό επιτρέπει στη διάρκεια της εγκυμοσύνης να γίνει η αμνιοπαρακέντηση, για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν χρωμοσωμικές ανωμαλίες στο έμβρυο γύρω στη 18η εβδομάδα.