Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Η παρακολούθηση της Εγκυμοσύνης

Η παρακολούθηση της Εγκυμοσύνης

Η παρακολούθηση της Εγκυμοσύνης

Η παρακολούθηση της εγκυμοσύνης

Στην εποχή μας, μια εγκυμοσύνη έχει κατά κανόνα αίσια κατάληξη, γεγονός που οφείλεται στις σύγχρονες μεθόδους για την παρακολούθησή της, στη συστηματική επαγρύπνηση του γιατρού, αλλά και στους αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης κάποιας πιθανής επιπλοκής. Το «μυστικό» για να πάνε όλα καλά -ακόμα κι αν ξεκινάτε το υπέροχο ταξίδι της κύησης χωρίς κανένα προηγούμενο πρόβλημα υγείας- είναι να ελέγχετε την πορεία της.

Έτσι, στην περίπτωση που παρουσιαστεί ένα απρόοπτο, ο γυναικολόγος σας θα έχει περισσότερες πιθανότητες να το προλάβει εν τη γενέσει του και με την κατάλληλη αγωγή να εκμηδενίσει ή να αμβλύνει τις ενδεχόμενες επιπτώσεις του. Δεν αποκλείεται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης να χρειαστείτε και τα «φώτα» γιατρών άλλων ειδικοτήτων. Ο γυναικολόγος σας μπορεί να συνεργαστεί, ας πούμε, με ενδοκρινολόγο, ουρολόγο, διαιτολόγο, διατροφολόγο ή καρδιολόγο, προκειμένου να σας δοθεί -αν χρειαστεί- μια πιο εξειδικευμένη αγωγή.

Στην αρχή ο γιατρός θα ζητήσει να μάθει το ιατρικό ιστορικό σας. Θα πρέπει να ξέρει όχι μόνο την κατάσταση της υγείας σας, τις ασθένειες που τυχόν έχετε περάσει ή τις επεμβάσεις που ενδεχομένως έχετε κάνει, αλλά επίσης τα φάρμακα που παίρνετε και τις διατροφικές σας συνήθειες. Θα σας ρωτήσει αν υποφέρετε από αλλεργίες, αν καπνίζετε, αν πίνετε. Εσείς οφείλετε να του απαντήσετε υπεύθυνα και με ειλικρίνεια. Στη συνέχεια, θα σας ζητήσει να υποβληθείτε σε ορισμένες απλές αλλά υποχρεωτικές εξετάσεις, για να εκτιμήσει τη γενική εικόνα της υγείας σας και να καλύψει όλα τα ενδεχόμενα.

Αν κρίνει ότι είναι απαραίτητο, θα σας ζητήσει να κάνετε επιπλέον εξετάσεις. Σε κάθε μηνιαία επίσκεψη, πάντως, θα κάνετε οπωσδήποτε εξέταση αίματος, ούρων και σακχάρου, ενώ στο διάστημα των εννέα μηνών θα κάνετε πάνω από τρία υπερηχογραφήματα. Τα συμπληρώματα ασβεστίου και σιδήρου -σε μορφή σκευασμάτων από τις φαρμακευτικές εταιρείες ή διά της φυσικής διατροφής-, που είναι απαραίτητα για την εγκυμοσύνη θα σας τα δώσει, όταν περάσουν οι ενδεχόμενες ναυτίες σας μετά το πρώτο τρίμηνο. Συνήθως, τα σκευάσματα σιδήρου περιέχουν και φολικό οξύ, που ευνοεί την καλή ανάπτυξη του νευρικού συστήματος και του νωτιαίου μυελού του εμβρύου.

Οι πρώτες εξετάσεις σας

Γενική αίματος

Με την εξέταση αυτή δεν ελέγχεται μόνο η γενική κατάσταση της υγείας σας. Διαπιστώνεται επίσης σε ποια ομάδα αίματος ανήκετε και καθορίζεται το Ρέζους. Η γνώση της ομάδας είναι απαραίτητη για την περίπτωση που θα χρειαστεί να κάνετε μετάγγιση αίματος, ενώ η γνώση του παράγοντα Ρέζους χρειάζεται για την περίπτωση ασυμβατότητας, όταν δηλαδή εσείς έχετε Ρέζους αρνητικό και το έμβρυο Ρέζους θετικό. Αν είναι αρνητικό, τότε στην εικοστή όγδοη εβδομάδα θα σας χορηγηθεί ανοσοποίηση. Ταυτόχρονα, εξετάζονται τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης. Γίνεται, δηλαδή, μέτρηση των ουσιών των ερυθρών αιμοσφαιρίων, οι οποίες είναι φορείς οξυγόνου. Ο έλεγχος της αιμοσφαιρίνης και της γενικής κατάστασης της υγείας σας με ανάλυση αίματος πραγματοποιείται κάθε μήνα.

Γενική ούρων

Ελέγχεται η σωστή λειτουργία των νεφρών, ώστε να μην ξεκινήσετε την εγκυμοσύνη με κάποια νεφροπάθεια που δεν είχατε υποψιαστεί, καθώς και η ύπαρξη σακχάρου. Η εξέταση αυτή επαναλαμβάνεται κάθε μήνα.

Καλλιέργεια κολπικού υγρού, τεστ Παπανικολάου, έλεγχος θρομβοφιλίας.

Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης.

Εξετάζεται η πιθανότητα να είστε φορέας μεσογειακής αναιμίας ή κάποιας σπάνιας αιμοσφαιρινοπάθειας.

Αυστραλιανό αντιγόνο

Γίνεται έλεγχος για να διαπιστωθεί αν έχετε μολυνθεί από τον ιό της ηπατίτιδας Β.

Αντισώματα ηπατίτιδας C

Εξετάζεται το ενδεχόμενο να έχετε προσβληθεί από τον ιό της ηπατίτιδας C.

Αντισώματα ερυθράς

Αν έχετε περάσει ερυθρά -πρόκειται για την πιο τοξική ιογενή μόλυνση-, τότε έχετε εξασφαλίσει ανοσία. Έτσι, αν η εξέταση αυτή δείξει ότι έχετε αντισώματα IGG, σημαίνει ότι νοσήσατε στο παρελθόν και επομένως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Αν όμως ανιχνευτούν αντισώματα IGM, που φανερώνουν πρόσφατη μόλυνση, ο γιατρός σας θα σας εξηγήσει τι πρέπει να κάνετε. Αν πάλι βρεθεί ότι δεν έχετε ανοσία, τότε φροντίστε να μην κολλήσετε ερυθρά, γιατί απαγορεύεται να εμβολιαστείτε στη διάρκεια της κύησης.

Αντισώματα τοξοπλάσμωσης

Στην περίπτωση της τοξοπλάσμωσης, η οποία οφείλεται στο τοξόπλασμα -παράσιτο που κάνει έναν κύκλο με ξενιστή τον άνθρωπο και προέρχεται από τη γάτα ή άλλα ζώα-, παλαιότερη λοίμωξη δεν σας καλύπτει. Αν ανιχνευθεί παρούσα μόλυνση, θεραπεύεται με φαρμακευτική αγωγή. Αν ζείτε σε αγροτική περιοχή ή έχετε γάτα ή σας αρέσει να τρώτε μισοψημένο το κρέας, η εξέταση αυτή πρέπει να επαναλαμβάνεται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Αντισώματα CMV

Ελέγχεται το ενδεχόμενο μόλυνσης από τον κυτταρομεγαλοϊό.

CRP

Γίνεται έλεγχος για φλεγμονές.

HTLV

Είναι η εξέταση για το AIDS.

VDRL

Διερευνάται η πιθανότητα να έχετε προσβληθεί από σύφιλη.

Ηλεκτροκαρδιογράφημα

Εξετάζεται η λειτουργία της καρδιάς, που κάνει υπερωρίες σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Σάκχαρο αίματος

Ελέγχεται το σάκχαρο. Είναι δυνατόν κατά την κύηση να δημιουργηθεί διαβήτης, που επιβάλλεται να αντιμετωπιστεί με ειδική αγωγή.

Οι εξετάσεις κάθε μήνα

Η επίσκεψη στο γιατρό σας κάθε μήνα και οι εξετάσεις ρουτίνας, στις οποίες θα υποβάλλεστε, θα σας προφυλάσσουν από κάθε δυσάρεστο ενδεχόμενο. Αν στην πορεία δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα, θα μπορέσετε να το αντιμετωπίσετε εγκαίρως και η εγκυμοσύνη σας θα εξελιχθεί ομαλά. Γι αυτό, ακόμη κι αν αισθάνεστε πάρα πολύ καλά, δεν πρέπει να παραλείπετε αυτές τις τακτικές συναντήσεις με το γυναικολόγο σας.

Τα απρόοπτα υπάρχουν πάντα στη ζωή μας και δεν λείπουν ούτε από μια φυσιολογική κατάσταση, όπως είναι η κύηση. Ο γιατρός έχοντας υπόψη το ιστορικό σας θα την παρακολουθεί συνεχώς υποβάλλοντας εσάς όχι μόνο σε κλινική εξέταση, αλλά και αξιολογώντας τα αποτελέσματα των γενικών αναλύσεων αίματος, ούρων και σακχάρου, που θα κάνετε κάθε φορά. Ο γυναικολόγος σας θα ελέγχει επίσης το βάρος και την πίεσή σας, ενώ θα ακούει -μετά την όγδοη εβδομάδα- την καρδιά του μωρού με ειδικό όργανο, το οποίο έχει τη δυνατότητα να αναπαράγει ενισχυμένους τους καρδιακούς παλμούς προσφέροντας και σε εσάς τη μοναδική χαρά να τους ακούτε.

Σε κάθε επίσκεψη στο γιατρό θα κουβεντιάζετε μαζί του, θα του ζητάτε να απαντήσει στα ερωτήματά σας, θα ακούτε τις οδηγίες του και θα προγραμματίζετε μαζί του όλα όσα πρέπει να γίνουν έως την επόμενη συνάντησή σας.

Οι υπέρηχοι

Το υπερηχογράφημα έχει γίνει στην εποχή μας κοινή πρακτική. Είναι μία διαγνωστική μέθοδος ακίνδυνη και ανώδυνη, που ανοίγει ένα παράθυρο στη μήτρα, για να «φωτογραφίζεται» το μωρό από τα πρώτα κιόλας στάδια της ζωής του. Με τις «φωτογραφίες» αυτές αποκαλύπτεται μεταξύ άλλων αν το έμβρυο είναι ένα, δύο ή περισσότερα, ελέγχεται η κατάσταση του πλακούντα και η ανάπτυξη του παιδιού, καθορίζεται η πιθανή ημερομηνία τοκετού. Η εικόνα που δίνουν οι υπέρηχοι σχηματίζεται από τα υπερηχητικά κύματα -δεν συλλαμβάνονται από το ανθρώπινο αυτί-, τα οποία εκπέμπονται από μία συσκευή.

Στη συνέχεια αντανακλώνται και κατόπιν επεξεργασίας εμφανίζονται σε μία οθόνη δίνοντας την εικόνα του εμβρύου. Αν η εγκυμοσύνη σας εξελίσσεται ομαλά, δεν θα χρειαστεί να κάνετε πάνω από τρία υπερηχογραφήματα. Ωστόσο, αν το επιθυμείτε ή αν το κρίνει ο γιατρός σας, μπορείτε να κάνετε πολλά περισσότερα, ακόμα κι αν η κύηση προχωρά φυσιολογικά. Τα «καθιερωμένα» σε μια ομαλή εγκυμοσύνη γίνονται:

  • Την έκτη εβδομάδα για το ενδεχόμενο εξωμήτριας κύησης.
  • Την έβδομη ή την όγδοη εβδομάδα. Προσδιορίζεται η ηλικία του εμβρύου και επιβεβαιώνεται η καλή πορεία της κύησης από τους χτύπους της καρδιάς του.
  • Τη δωδέκατη με δέκατη τρίτη εβδομάδα γίνεται αυχενική διαφάνεια, για να εντοπιστούν πιθανές ανωμαλίες.
  • Την εικοστή δεύτερη με εικοστή τέταρτη εβδομάδα γίνεται υπερηχογράφημα Β΄ Επιπέδου. Ελέγχεται λεπτομερειακά η ανάπτυξη του μωρού.
  • Την εικοστή όγδοη με τριακοστή δεύτερη εβδομάδα Doppler.

Το επαναστατικό τρισδιάστατο «λάιβ» υπερηχογράφημα

Ένας τύπος πιο προηγμένης υπερηχογραφίας έχει προστεθεί στη… φαρέτρα του προγεννητικού ελέγχου, που προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες. Είναι τρισδιάστατη (3D) και όταν στις τρεις διαστάσεις προστεθεί η παράμετρος του χρόνου, η απεικόνιση είναι τετραδιάστατη (4D). Τρισδιάστατη, δηλαδή, υπερηχογραφία στο χρόνο, σημαίνει ότι το μωράκι κινείται και μπορεί να φανεί από όλες τις πλευρές.

Θα εντυπωσιαστείτε και θα συγκινηθείτε -για την ακρίβεια θα ξετρελαθείτε- αντικρίζοντας το ανθρωπάκι στην κοιλιά σας να χαμογελάει αμέριμνο ή να κάνει πιπίλα, τούμπες, χειρονομίες, γκριμάτσες και κάθε λογής καμώματα. Ωστόσο, το τεράστιο «ατού» αυτής της υπερηχογραφίας δεν είναι ότι θα κάνετε «ζωντανά» τη γνωριμία του μικρού σας. Το μηχάνημα αυτό προσφέρει -πέρα από την «ατραξιόν»- και ένα σπουδαίο διαγνωστικό πλεονέκτημα στο γιατρό, γιατί του επιτρέπει να δει και να αξιολογήσει με αξιοπιστία τμήματα του εμβρύου, που δεν είναι εμφανή με το κλασικό υπερηχογράφημα.

Του δίνει, δηλαδή, τη δυνατότητα να γυρίσει το μωρό όπως θέλει, να το εξετάσει από διάφορες γωνίες λήψης και να διακρίνει ενδεχόμενες ανωμαλίες, οι οποίες δεν φαίνονται με το γνωστό μας δισδιάστατο υπερηχογράφημα. Έτσι, μπορεί να παρατηρήσει το πρόσωπο του εμβρύου, τη σπονδυλική του στήλη, τα χεράκια και τα ποδαράκια του και να αποκλείσει ανατομικές βλάβες και γενετικά προβλήματα στο σχηματισμό των άνω και κάτω άκρων, αλλά και διάφορες ανωμαλίες, όπως το λαγώχειλο, το λυκόστομα ή τη δισχιδή ράχη.

Τρισιδιάστατη (3D) υπερηχογραφία μπορείτε να κάνετε από το πρώτο τρίμηνο και σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Ωστόσο, οι «φωτογραφίες» του μωρού σας θα είναι πιο καλές από τον πέμπτο μήνα της ενδομήτριας ύπαρξής του και μετά. Η ιδανική μάλιστα ηλικία για να «ποζάρει» το μικρούλι σας είναι από την εικοστή όγδοη ως την τριακοστή τέταρτη εβδομάδα, γιατί τότε θα έχει σχηματιστεί καλά και θα έχουν «γεμίσει» τα μαγουλάκια του.

Όπως καταλαβαίνετε, πρόκειται για μία συναρπαστική μέθοδο για εσάς και επαναστατική για την επιστήμη. Είναι όμως απαραίτητο να χρησιμοποιείται από ανθρώπους ειδικά εκπαιδευμένους. Παρόλο που οι «εξπέρ» στην τρισδιάστατη – τετραδιάστατη υπερηχογραφία είναι ακόμα ελάχιστοι στη χώρα μας, υπάρχουν και μπορείτε να τους αναζητήσετε.

Εξέταση εμβρυακής Α-Φετοπρωτεΐνης

Στο τέλος του τέταρτου μήνα η παρακολούθηση της εγκυμοσύνης περιλαμβάνει και τον έλεγχο της Α-Φετοπρωτεΐνης, μιας ειδικής ουσίας που υπάρχει στο αίμα σε διάφορα επίπεδα σε όλη τη διάρκεια της κύησης και προέρχεται από το νευρικό σωλήνα του εμβρύου. Το κατάλληλο διάστημα για να πραγματοποιηθεί η εξέταση για την ανίχνευσή της είναι μεταξύ 16ης και 18ης εβδομάδας, όταν τα επίπεδά της είναι χαμηλά. Αν όμως η εξέταση δείξει ότι είναι αυξημένα, σημαίνει ότι ίσως το μικρό σας παρουσιάζει κάποια ατέλεια στο νευρικό σωλήνα, όπως είναι η δισχιδής ράχη ή κάποια άλλη ανωμαλία στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του. Ωστόσο, επειδή τα υψηλά επίπεδα της Α-Φετοπρωτεΐνης αποτελούν μάλλον ένδειξη και όχι απόδειξη ότι το μωρό σας μπορεί να έχει κάποιο πρόβλημα, θα χρειαστεί επίσης να κάνετε υπερηχογράφημα ή και αμνιοπαρακέντηση.

Τα ειδικά τεστ

Ένα παιδί μπορεί να γεννηθεί με κάποια ανωμαλία είτε από κάποιο λάθος της φύσης είτε επειδή συνετέλεσαν σε αυτό ορισμένοι παράγοντες, που έχουν σχέση με την υγεία ή την ηλικία των γονιών του.

Στις μέρες μας όμως, χάρη στη μεγάλη πρόοδο της επιστήμης τα περισσότερα μωρά έρχονται στον κόσμο χωρίς προβλήματα, γιατί η υγεία τους ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από την αρχή της ενδομήτριας ζωής τους. Έτσι, όταν υπάρξουν σημάδια που προδιαθέτουν για ανωμαλίες στο μωρό, η ιατρική εφαρμόζει στις συγκεκριμένες αυτές περιπτώσεις -εκτός από τις εξετάσεις ρουτίνας για την παρακολούθηση της κάθε εγκυμοσύνης- και ειδικά τεστ, που ανιχνεύουν με μεγάλη ασφάλεια ενδεχόμενες γενετικές παθήσεις στο έμβρυο. Στόχος του ειδικού αυτού προγεννητικού ελέγχου είναι, δηλαδή, να διαπιστωθεί η κατάσταση της υγείας του μωρού, ώστε να μη γεννηθεί με χρωμοσωμικές ανωμαλίες, όπως είναι το σύνδρομο Ντάουν, ή με μεσογειακή αναιμία ή με ινοκυστική νόσο ή με πολλές άλλες αρρώστιες που δεν είναι δυνατόν να διαπιστωθούν με απλές εξετάσεις.

Έτσι, στην προγεννητική διάγνωση, που πραγματοποιείται με διάφορες τεχνικές, υποβάλλονται μόνο οι μέλλουσες μητέρες, των οποίων το ιατρικό ιστορικό -ή και του συντρόφου τους- εκπέμπει… σήματα κινδύνου για την υγεία του μωρού.

Οι ενδείξεις

Τα «έξτρα» τεστ σε μια έγκυο είναι αναγκαία όταν:

  • Η γυναίκα είναι πάνω από τριανταπέντε χρόνων. Η προχωρημένη ηλικία ενδέχεται να «ενοχοποιηθεί» για χρωμοσωμικές ανωμαλίες, όπως το σύνδρομο Ντάουν.
  • Η μέλλουσα μητέρα έχει ήδη γεννήσει ένα παιδί με χρωμοσωμική ανωμαλία ή είχε προηγούμενες αποβολές.
  • Η ίδια ή ο σύντροφός της είναι φορείς κάποιας χρωμοσωμικής ανωμαλίας, χωρίς όμως να νοσούν οι ίδιοι. Ωστόσο, παρόλο που εκείνοι δεν πάσχουν, το μωρό τους είναι δυνατόν να γεννηθεί με χρωμοσωμική ασθένεια.
  • Υπάρχουν παθολογικοί δείκτες (Άλφα-τεστ).
  • Οι υποψήφιοι γονείς είναι φορείς μεσογειακής αναιμίας, νόσου Ντουσέν, ινοκυστικής νόσου ή άλλου νοσήματος ή φέρουν κληρονομικές παθήσεις.
  • Στο υπερηχογράφημα -συνήθως στο Β’ Επιπέδου- φανεί ότι το έμβρυο έχει κάποιες συγγενείς ανωμαλίες.
  • Η έγκυος έχει εκτεθεί στο διάστημα της κύησης σε τερατογόνους παράγοντες, όπως για παράδειγμα, φάρμακα, ακτινοβολία ή λοιμώξεις.

Τεχνικές προγεννητικής διάγνωσης

Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την προγεννητική διάγνωση -όταν συντρέχουν οι παραπάνω ενδείξεις, οι οποίες προδιαθέτουν για ανωμαλίες στο μωρό- διακρίνονται σε μη επεμβατικές (όπως το υπερηχογράφημα, η μαγνητική τομογραφία και η προεμφυτευτική διάγνωση) και σε επεμβατικές (όπως η λήψη χοριακής λάχνης, η αμνιοπαρακέντηση κτλ). Παρακάτω θα εξετάσουμε με λεπτομέρεια καθεμία απ’ αυτές τις τεχνικές προγεννητικής διάγνωσης.

Οι μη επεμβατικές

Το υπερηχογράφημα

Όπως για την παρακολούθηση μιας συνηθισμένης εγκυμοσύνης, έτσι και στην περίπτωση που υπάρχουν ενδείξεις για ειδικούς ελέγχους, το υπερηχογράφημα -και μάλιστα στα χέρια ενός γιατρού που ξέρει να το «διαβάζει» σωστά- αποτελεί πολύτιμο εργαλείο από την αρχή ως το τέλος της κύησης. Στην οθόνη του φανερώνονται πολλές συγγενείς ανωμαλίες, ενώ διαγιγνώσκονται και συγγενείς καρδιοπάθειες.

Αν μάλιστα υπάρχουν υποψίες ότι το έμβρυο πάσχει από σύνδρομο Ντάουν ή άλλη χρωμοσωμική ανωμαλία, είναι δυνατόν να γίνουν ειδικές μετρήσεις.

Η μέθοδος όμως αυτή της απεικόνισης του εμβρύου παρέχει στους γιατρούς και μια καταπληκτική δυνατότητα: να γίνει επέμβαση στο μωρό στο διάστημα που φιλοξενείται στο σώμα της μητέρας του. Αν, δηλαδή, στην πορεία της κύησης διαπιστωθεί ότι το παιδί πάσχει από κάποια συγκεκριμένη ανωμαλία, έχουν την ευχέρεια να «φρενάρουν» επεμβατικά το πρόβλημά του πριν ακόμα γεννηθεί.

Έτσι, αν, για παράδειγμα, υπάρχει σοβαρή υδρονέφρωση, γίνεται παροχέτευση των ούρων στην αμνιακή κοιλότητα, ώστε να εμποδίσουν την περαιτέρω διόγκωση και καταστροφή του νεφρού. Με αυτόν τον τρόπο κερδίζουν χρόνο ως τον τοκετό και προλαβαίνουν τα χειρότερα. Κι όταν το μωράκι έρθει στον κόσμο χειρουργείται και θεραπεύεται.

Ακόμη είναι δυνατόν να γίνει ενδομήτρια μετάγγιση σε έμβρυο που πάσχει από βαριά αναιμία. Κι όταν γεννηθεί, το πρόβλημά του θα αποκατασταθεί με την κατάλληλη αγωγή.

Η ενδομήτρια αυτή χειρουργική θεραπεία του εμβρύου βρίσκεται ακόμα στα αρχικά στάδια και γίνεται μόνο σε εξειδικευμένα κέντρα.

Η μαγνητική τομογραφία

Σε σπάνιες περιπτώσεις η μέλλουσα μητέρα υποβάλλεται στον έλεγχο αυτόν. Είναι ακίνδυνη για το παιδί.

Η προεμφυτευτική διάγνωση

Αποτελεί την «τελευταία λέξη» της προγεννητικής διάγνωσης και προϋποθέτει πάντα εξωσωματική γονιμοποίηση. Επιτρέπει σε ζευγάρια που κινδυνεύουν να αποκτήσουν παιδί με μονογονιδιακά κληρονομικά νοσήματα -όπως είναι η μεσογειακή αναιμία και η ινοκυστική νόσος- ή με χρωμοσωμικές ανωμαλίες να επιλέξουν έμβρυα που είναι φυσιολογικά. Χρησιμοποιείται όμως και σε εγκύους προχωρημένης ηλικίας, που καταφεύγουν στην εξωσωματική.

Η επιλογή πραγματοποιείται με τον εξής τρόπο: γίνεται βιοψία σε ένα κύτταρο από κάθε έμβρυο της εξωσωματικής, το οποίο ελέγχεται για γενετικό νόσημα. Στη μήτρα της μέλλουσας μητέρας εμφυτεύονται τα έμβρυα που είναι απαλλαγμένα από χρωμοσωμικές ανωμαλίες και άλλα κληρονομικά νοσήματα για τα οποία έγινε ο έλεγχος.

Η έγκυος δεν χρειάζεται θεωρητικά ύστερα από αυτή τη μέθοδο έλεγχο με λήψη χοριακής λάχνης ή αμνιοπαρακέντηση. Ωστόσο, οι ειδικοί συνιστούν μία από τις δύο αυτές εξετάσεις για περισσότερη ασφάλεια.

Η προεμφυτευτική διάγνωση είναι μία πολύ ειδική διαδικασία, που απαιτεί πολύ καλά εξοπλισμένο εργαστήριο και άριστα εξειδικευμένο προσωπικό. Στη χώρα μας η μέθοδος εφαρμόζεται τα τελευταία πέντε χρόνια -για την αποτροπή μεσογειακής αναιμίας και ινοκυστικής νόσου- στο εργαστήριο Ιατρικής Γενετικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Οι επεμβατικές

Λήψη χοριακής λάχνης (τροφοβλάστης)

Η εξέταση αυτή γίνεται στο πρώτο τρίμηνο και συγκεκριμένα τη δέκατη με δωδέκατη εβδομάδα. Πραγματοποιείται αντί για την αμνιοπαρακέντηση, εφόσον οι ενδείξεις για ειδικό έλεγχο παρουσιαστούν εγκαίρως. Είναι άλλωστε προτιμότερη, γιατί οι γονείς μπορούν να ξέρουν σχεδόν από την αρχή, πριν προχωρήσει η κύηση, αν το μωρό τους είναι φυσιολογικό ή όχι. Έτσι, αν χρειαστεί να διακοπεί η εγκυμοσύνη, η εμπειρία θα είναι από κάθε άποψη πιο ανώδυνη τόσο για τη γυναίκα όσο και για την οικογένειά της.

Η διαδικασία είναι απλή και ανώδυνη, αλλά απαιτεί λεπτούς χειρισμούς. Ο γυναικολόγος θα περάσει μια βελόνα μέσα από την κοιλιά της για να πάρει χοριακή λάχνη, δηλαδή, λίγο από τον ιστό που θα εξελιχθεί σε πλακούντα και στον οποίο θα γίνει η προγεννητική διάγνωση.

Οι πιθανότητες αποβολής με την τεχνική αυτή είναι 1%-2% περισσότερες από τις φυσιολογικές. Ωστόσο, το ποσοστό και πάλι εξαρτάται από την εμπειρία του μαιευτήρα. Η έγκυος θα πρέπει να παραμείνει στο κρεβάτι για 4-5 μέρες.

Η αμνιοπαρακέντηση

Γίνεται μεταξύ της δέκατης έκτης και δέκατης όγδοης εβδομάδας. Ο μαιευτήρας -χρειάζεται να είναι πολύ έμπειρος- οδηγεί μία λεπτή βελόνα μέσα από το κοιλιακό τοίχωμα και αντλεί αμνιακό υγρό μέσα από την αμνιακή κοιλότητα. Το υγρό περιέχει κύτταρα -προέρχονται από το έντερο, τα ούρα και το δέρμα του εμβρύου-, τα οποία απομονώνονται στο εργαστήριο και ελέγχονται για χρωμοσωμικές ανωμαλίες.

Η επέμβαση είναι ανώδυνη, ασφαλής και διαρκεί λίγο. Ενέχει ωστόσο έναν ελάχιστο κίνδυνο αποβολής, που είναι κατά 0,5% περίπου μεγαλύτερος από την πιθανότητα αυτόματης αποβολής. Μετά την επέμβαση η έγκυος πρέπει να παραμείνει για 4-5 μέρες στο κρεβάτι.

Παρακέντηση ομφάλιου λώρου

Είναι μία εξέταση που πραγματοποιείται σε σπάνιες περιπτώσεις και πάντα μετά τη δέκατη όγδοη εβδομάδα της κύησης. Αποκαλύπτει με ασφάλεια αν το έμβρυο πάσχει ή όχι από χρωμοσωμική ανωμαλία. Γι’ αυτό οι γιατροί καταφεύγουν σε αυτήν όποτε πρέπει να γίνει ένας γρήγορος προγεννητικός έλεγχος σε προχωρημένη εγκυμοσύνη ή όταν χρειάζεται να επιβεβαιώσουν τα αποτελέσματα από προηγούμενες εξετάσεις, τα οποία δημιουργούν αμφιβολίες για την υγεία του μωρού.

Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται και σε άλλες περιπτώσεις, γιατί είναι πολύ αποτελεσματική. Έτσι, η παρακέντηση αποδεικνύεται πολύτιμη, όταν υπάρχουν υπόνοιες συγγενούς λοίμωξης και χρειάζεται να γίνει έλεγχος αντισωμάτων, όπως και για να εκτιμηθεί αν το έμβρυο έχει αναιμία ή χαμηλά αιμοπετάλια.

Ο μαιευτήρας πρέπει να είναι πολύ καλός και ιδιαίτερα προσεκτικός κατά τη διαδικασία. Η έγκυος επιστρέφει σπίτι της την ίδια μέρα.

Βιοψία ήπατος ή δέρματος του εμβρύου

Είναι μία μέθοδος λίγο πιο πολύπλοκη από τις προηγούμενες και χρησιμοποιείται σπάνια. Κρίνεται απαραίτητη όταν υπάρχουν υπόνοιες για μεταβολικό νόσημα στο έμβρυο, όταν, δηλαδή, το πρόβλημα είναι βιοχημικές διαταραχές.

Οι εξετάσεις του μέλλοντος

Δυο εξετάσεις -που γίνονται με μια απλή λήψη αίματος από τη μέλλουσα μητέρα- προμηνύονται επαναστατικές, γιατί είναι δυνατόν να αντικαταστήσουν όλα τα ειδικά τεστ προγεννητικού ελέγχου. Σας τις παρουσιάζουμε, παρόλο που βρίσκονται ακόμα σε πειραματικό στάδιο.

Εμβρυακά κύτταρα στην… κυκλοφορία

Οι ειδικοί κατάφεραν τα τελευταία χρόνια να πάρουν εμβρυακά κύτταρα από το αίμα της εγκύου. Κι αυτό γιατί από την πέμπτη με έκτη εβδομάδα της κύησης, στην κυκλοφορία της υπάρχουν και κύτταρα του μωρού της.

Τα κύτταρα αυτά απομονώνονται και ο προγεννητικός έλεγχος γίνεται σε αυτά χωρίς άλλη παρέμβαση στη μέλλουσα μητέρα.

Εμβρυακό DNA στο αίμα

Στην κυκλοφορία της μητέρας «σεργιανίζει» και το DNA του μωρού ήδη από την τέταρτη με πέμπτη εβδομάδα της ενδομήτριας ζωής του.

Τα πειράματα για να απομονωθεί το γενετικό υλικό του εμβρύου, που «βολτάρει» στο αίμα της μαμάς, είναι σε εξέλιξη.

Το ελεύθερο DNA του παιδιού, που θα φτάνει στο εργαστήριο για έλεγχο ύστερα από μία απλή αιμοληψία της εγκύου, θα δώσει -όπως εκτιμούν οι ειδικοί- τη λύση στην προγεννητική διάγνωση.

Sports in

O Τζόλης των 17 γκολ και η… αδικία του Πογέτ (vids)

Ο Γκουστάβο Πογέτ δεν έκανε σωστή διαχείριση στο ματς με τη Γεωργία και αυτό φαίνεται από τον Χρήστο Τζόλη, που είναι ο πιο φορμαρισμένος Έλληνας παίκτης αυτή τη στιγμή και ήταν εκτός αποστολής.

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024