Ακινησία στην εγκυμοσύνη

To 70% των εγκύων που η κύησή τους χαρακτηρίζεται «υψηλού κινδύνου» -είτε λόγω της ηλικίας της μέλλουσας μητέρας είτε εξαιτίας κάποιων επιπλοκών- θα χρειαστεί να περάσει ένα μικρό ή μεγαλύτερο μέρος της εγκυμοσύνης σε σχετική ή απόλυτη ακινησία.

Το τι ακριβώς σημαίνει «μένω στο κρεβάτι» μπορεί να διαφέρει σημαντικά από τη μία περίπτωση στην άλλη. Όταν ο γιατρός ζητάει κάτι τέτοιο, μπορεί να εννοεί από το να περιορίσετε τις μετακινήσεις και να ξεκουράζεστε κάποιες ώρες στη διάρκεια της ημέρας μέχρι να σταματήσετε να δουλεύετε αλλά να κινήστε μέσα στο σπίτι, ή και να νοσηλευτείτε για ένα διάστημα σε κλινική.
Οι λόγοι για τους οποίους μπορεί να συμβεί αυτό είναι πολλοί, αλλά ο στόχος είναι πάντα ένας: Να αυξηθούν οι πιθανότητες να συνεχιστεί η εγκυμοσύνη για όσο περισσότερο χρόνο γίνεται, ώστε να συμπληρωθούν οι εβδομάδες που είναι απαραίτητες για να γεννηθεί το μωρό δυνατό και υγιές.

Μερικές από τις αιτίες που μπορεί να σας οδηγήσουν στο κρεβάτι είναι:
– Υπέρταση, προεκλαμψία και ελκαμψία.
– Προβλήματα στον τράχηλο, όπως ανεπάρκεια.
– Αιμορραγία.
– Πρόωρη έναρξη συσπάσεων.
– Πολύδυμη κύηση.
– Ιστορικό αποβολών ή πρόωρων τοκετών.
– Προβλήματα στον πλακούντα, όπως προδρομικός πλακούντας, αποκόλληση ή χαμηλή πρόσφυση.

Τα είδη της «ακινησίας»
Προγραμματισμένη ξεκούραση: Με την ελπίδα να μη χρειαστεί να μείνει η έγκυος εντελώς ξαπλωμένη αργότερα, ο γιατρός είναι πιθανό -εφόσον υπάρχουν λόγοι που καθιστούν την κύηση «υψηλού κινδύνου», όπως εάν περιμένει περισσότερα από δύο μωρά ή είναι σε προχωρημένη ηλικία- να της συστήσει να ξεκουράζεται για ένα συγκεκριμένο διάστημα (π.χ. δύο ώρες ή για μισή ώρα κάθε τέσσερις-πέντε ώρες). Ή μπορεί να της ζητήσει να περιορίσει ή να σταματήσει εντελώς κάποιες δραστηριότητες, όπως να ανεβαίνει σκάλες, να περπατάει, να οδηγεί ή να στέκεται για πολλή ώρα κλπ.
Μερική ακινησία: Στην περίπτωση αυτή, η έγκυος «απαγορεύεται» να εργάζεται, να οδηγεί και να κάνει δουλειές του σπιτιού, αλλά μπορεί να μένει καθιστή και να σηκώνεται για να φτιάξει π.χ. ένα σάντουιτς ή να κάνει ένα μπάνιο. Συχνά της επιτρέπεται ακόμα και να πάει σινεμά ή σε μια φίλη, αρκεί να μη χρειαστεί να οδηγήσει, να περπατήσει πολύ ή να ανεβοκατέβει σκάλες.
Απόλυτη ακινησία: Αυτό συνήθως σημαίνει ότι η γυναίκα θα πρέπει να είναι ξαπλωμένη όλη μέρα και να σηκώνεται μόνο για να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα ή να κάνει ένα σύντομο ντους. Σε ακραίες περιπτώσεις, εάν απαιτείται συνεχής παρακολούθηση της κατάστασης από εξειδικευμένα μηχανήματα, είναι πιθανό η έγκυος να χρειαστεί να παραμείνει όλο αυτό το διάστημα στο νοσοκομείο.

Τι θα κερδίσω εάν μείνω στο κρεβάτι
Όταν είστε ξαπλωμένη…
… δεν ασκείται μεγάλη πίεση στον τράχηλο.
… βελτιώνεται η κυκλοφορία του αίματος στα νεφρά, γεγονός που βοηθά στη μείωση των οιδημάτων.
… αυξάνεται η κυκλοφορία του αίματος στη μήτρα, παρέχοντας έτσι περισσότερο οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στο έμβρυο.
… μειώνονται τα επίπεδα κατεχολαμινών στο αίμα (οι ορμόνες του στρες που, μαζί με την αδρεναλίνη και την ντοπαμίνη, μπορεί να προκαλέσουν συσπάσεις της μήτρας).

Οδηγός επιβίωσης στο κρεβάτι
Τις πρώτες μέρες είναι σίγουρο ότι θα τις περάσετε σκεπτόμενη το μωρό σας και το πρόβλημα που οδήγησε το γιατρό σας να σας ζητήσει να περάσετε ένα διάστημα στο κρεβάτι. Όσο, όμως, οι εβδομάδες περνούν και το μωρό σας αποκτά την «ηλικία» που του επιτρέπει να γεννηθεί γερό και δυνατό, ίσως αρχίσετε να αναρωτιέστε τι συνέπειες θα υπάρχουν στο δικό σας σώμα με το να περνάτε τόσες πολλές ώρες ξαπλωμένη. Η παρατεταμένη έλλειψη σωματικής κίνησης μπορεί να προκαλέσει καούρες, πρήξιμο στα πόδια και πόνους στη μέση και την πλάτη. Ο γιατρός σας θα σας δώσει συμβουλές για το πώς να ξεπεράσετε αυτά τα προβλήματα και να νιώσετε καλύτερα. Επιπλέον, η ακινησία μπορεί να προκαλέσει θρόμβους στο αίμα, γι’ αυτό είναι πιθανό να χρειαστεί να παίρνετε αντιπηκτικά. Τέλος, οι μύες χαλαρώνουν, γεγονός που σημαίνει ότι θα είναι ακόμα πιο δύσκολο να επιστρέψετε μετά τον τοκετό στη σιλουέτα που είχατε πριν μείνετε έγκυος. Για να νιώσετε καλύτερα, δοκιμάστε να…
… ξαπλώνετε στο πλάι και όχι ανάσκελα, ώστε να επιτρέπετε την καλύτερη ροή αίματος στη μήτρα. Φροντίστε να αλλάζετε συχνά πλευρό, για να μην πονάει το σώμα σας.
… ρωτήσετε το γιατρό σας αν θα μπορούσατε να γυμνάσετε τους μυς σας (π.χ. κάνοντας μερικές ασκήσεις με βαράκια για τα χέρια) ή γενικά να κάνετε μερικές ασκήσεις που μπορεί να γίνουν σε καθιστή ή ξαπλωτή στάση.
… τρώτε σωστά, φροντίζοντας να λαμβάνετε όλα τα θρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα όχι μόνο για εσάς αλλά και για το μωρό σας. Συχνά, οι γυναίκες που πρέπει λόγω επιπλοκών στην εγκυμοσύνη να περάσουν ένα διάστημα στο κρεβάτι, παρουσιάζουν μειωμένη όρεξη και τείνουν να χάνουν κιλά και να γεννούν λιποβαρή μωρά.

Διατηρήστε την ψυχραιμία σας
Η κατάσταση είναι πράγματι δύσκολη, αλλά δική σας υποχρέωση είναι να την ξεπεράσετε χωρίς να τρελαθείτε από ανία και ανησυχία. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι οι έγκυοι που αναγκάζονται να παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο κρεβάτι, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν κατάθλιψη. Εάν εμφανίσετε συμπτώματα, όπως σημαντική απώλεια όρεξης ή έντονες αλλαγές στη διάθεση, ενημερώστε το γυναικολόγο σας ή ζητήστε τη βοήθεια ψυχοθεραπευτή. Μερικές πρακτικές ιδέες για να περάσετε αυτές τις μέρες όσο πιο «ανώδυνα» γίνεται είναι οι εξής:
Οργανώστε τη μέρα σας. Προσπαθήστε να διατηρήσετε μια ρουτίνα – ακόμα κι όταν το μόνο που ουσιαστικά αλλάζει μέσα στην ημέρα είναι ότι ξαπλώνετε πότε στο κρεβάτι και πότε στον καναπέ.
Δουλέψτε από το σπίτι. Εάν η δουλειά σας σας επιτρέπει να κάνετε κάποια πράγματα από το σπίτι (π.χ. επαγγελματικά τηλεφωνήματα, ενημέρωση μέσω Ίντερνετ κλπ.), θα σας κάνει καλό να νιώθετε ότι εξακολουθείτε να είστε επαγγελματικά ενεργή και δραστήρια – αν και στο κρεβάτι. Φροντίστε, όμως, να μην αγχώνεστε. Διαφορετικά, ίσως να μην είναι και τόσο καλή ιδέα.
Εκμεταλλευτείτε το Διαδίκτυο. Βρείτε ιδέες για το πώς θα θέλατε να διακοσμήσετε το παιδικό δωμάτιο, αγοράστε τα πρώτα ρουχαλάκια του και δείτε ενημερωτικά βίντεο για το θηλασμό, χωρίς να χρειαστεί να σηκωθείτε από το κρεβάτι. Έτσι, θα είστε προετοιμασμένη και θα χρειαστεί να «τρέξετε» λιγότερο, όταν γεννηθεί το μωρό.
Ανακαλύψτε ένα δημιουργικό χόμπι. Μάθετε να πλέκετε, να κεντάτε, να ζωγραφίζετε, να μιλάτε μια ξένη γλώσσα… Ακόμη καλύτερα, ζητήστε από κάποια φίλη, που ξέρει ήδη, να έρχεται στο σπίτι και να σας διδάσκει. Έτσι, θα έχετε μια δημιουργική απασχόληση και μια καλή παρέα.
Οργανωθείτε. Τώρα σίγουρα γκρινιάζετε που πρέπει να περνάτε την ημέρα σας χωρίς να κάνετε τίποτα το ιδιαίτερο, όμως έχετε υπόψη πόσο θα νοσταλγήσετε αυτή τη νωχελική απραξία μόλις γεννηθεί το μωρό; Εκμεταλλευτείτε όλον αυτόν το χρόνο για να ασχοληθείτε με όλα όσα πάντα βαριόσασταν να κάνετε, όπως να οργανώσετε τις φωτογραφίες του γάμου σας σε άλμπουμ, να μεταφέρετε στην ατζέντα σας όλα τα τηλέφωνα που βρίσκονται στη μνήμη του κινητού σας και το αντίστροφο, ή να «τακτοποιήσετε» τα αρχεία στον υπολογιστή σας.
Ασχοληθείτε με τον εαυτό σας. Πρόκειται να περάσετε πάλι μόνη τις περισσότερες ώρες της ημέρας φορώντας τις πιτζάμες σας; Αυτό δεν πρέπει να σας εμποδίζει να κάνετε ένα όμορφο χτένισμα στα μαλλιά σας, να φορέσετε μέικαπ και να απλώσετε στο δέρμα σας μια αρωματική λοσιόν. Ακόμα καλύτερα, ζητήστε από μια κομμώτρια ή μια αισθητικό να περνάει κάθε τόσο από το σπίτι για να σας περιποιείται, ώστε να νιώθετε καλύτερα.
Επικοινωνήστε. Ζητήστε από την κολλητή σας να περνάει το απόγευμα από το σπίτι, καλέστε τη γειτόνισσα για έναν καφέ (ναι, στην κρεβατοκάμαρα), μιλήστε στο τηλέφωνο με το σύντροφό σας, στείλτε e-mails στους συναδέρφους σας, επικοινωνήστε μέσω skype με τη μαμά σας… Μείνετε σε επαφή με τους φίλους και τους γνωστούς σας, ακόμα κι αν το μόνο που θέλετε να κάνετε είναι να τους γκρινιάξετε για όσα τραβάτε.

Εάν είστε ήδη μαμά
Εάν έχετε κι άλλο παιδί, εκτός από αυτό που περιμένετε, η κατάσταση αυτή είναι σίγουρα δύσκολη όχι μόνο για εσάς αλλά και για εκείνο, ειδικά εάν είναι ακόμα μικρό για να καταλάβει ότι η μαμά δεν μπορεί αυτό το διάστημα να το παίρνει αγκαλιά και να παίζει μαζί του. Το πιο σημαντικό είναι να εξασφαλίσετε να μη διαταραχθεί η καθημερινή ρουτίνα του παιδιού – ακόμα κι αν χρειάζεται κάποιος άλλος να ασχοληθεί με τα πρακτικά ζητήματα, όπως να το πηγαίνει στον Παιδικό Σταθμό ή να του κάνει μπάνιο. Προσπαθήστε να αφιερώνετε έστω και λίγο χρόνο κάθε μέρα αποκλειστικά σε εκείνο, με δραστηριότητες που δεν απαιτούν να σηκωθείτε από το κρεβάτι, όπως να του διαβάσετε ένα παραμύθι ή να δείτε μαζί μια παιδική ταινία. Εάν υπάρχει η δυνατότητα, φροντίστε κάποιος να βγαίνει μαζί του βόλτα καθημερινά, ώστε να εκτονώνει την ενέργειά του, και βεβαιωθείτε ότι όλοι οι χώροι του σπιτιού είναι ασφαλείς για εκείνο, ώστε να μη χρειάζεται να τρέξετε πίσω του σε περίπτωση που απομακρυνθεί από το οπτικό σας πεδίο.

Μετά τον τοκετό
Αφού όλα πάνε καλά και συμπληρώσετε τις εβδομάδες που είναι απαραίτητες για να ωριμάσει το μωρό σας όσο χρειάζεται, ώστε να γεννηθεί γερό, θα μπορείτε να ασχοληθείτε με τον εαυτό σας. Μην εκπλαγείτε εάν διαπιστώσετε ότι νιώθετε να φουσκώνετε και να πονούν τα πόδια σας, επειδή ανεβήκατε τα σκαλιά ενός ορόφου. Εάν έχετε μείνει για μερικές εβδομάδες (ή και μήνες) στο κρεβάτι, είναι λογικό η μυϊκή δύναμη και η αντοχή σας να είναι μειωμένες. Θα χρειαστεί να «χτίσετε» ξανά το επίπεδο της ενεργητικότητάς σας. Μόλις ο γιατρός σάς το επιτρέψει, επιλέξτε μια ελαφριά μορφή άσκησης, όπως περπάτημα, γιόγκα ή κολύμβηση, που θα σας βοηθήσει να δυναμώσετε το μυϊκό σας σύστημα και να αφήσετε σύντομα πίσω σας όλη την ταλαιπωρία που περάσετε.

Με τη συνεργασία του Ιωάννη Καλογήρου (μαιευτήρας-γυναικολόγος) και της Μαρίας Τουλιάτου (ψυχολόγος).

imommy