Οι ενοχλήσεις της εγκυμοσύνης

Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τα μικρά και λίγο μεγαλύτερα προβλήματα που είναι πιθανό να αντιμετωπίσετε τους επόμενους εννέα μήνες.

Της Ελένης Καραγιάννη

Η εγκυμοσύνη είναι σίγουρα συνώνυμη της γλυκιάς προσμονής, της τρυφερότητας και της αισιοδοξίας για το μέλλον. Με έναν περίεργο τρόπο, όμως, αυτά τα συναισθήματα συνυπάρχουν κατά τη διάρκεια των εννέα μηνών με διάφορες «δοκιμασίες» από τις οποίες είναι σχεδόν αναπόφευκτο να περάσει το σώμα σας. Το παρήγορο είναι ότι οι περισσότερες μπορούν να αντιμετωπιστούν εύκολα και –το κυριότερο– είναι παροδικές. Στο τέλος θα σας μείνει μόνο το μωρό.

1. «Βοήθεια! Απ’ ό,τι έχω ακούσει από φίλες μου, η εγκυμοσύνη είναι γεμάτη προβλήματα»

Οι φίλες σας μπορεί να είναι απολύτως ειλικρινείς, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να ξεκινάτε αυτή την όμορφη περίοδο της ζωής σας γεμάτη άγχος. Η εγκυμοσύνη έχει τεράστιες διαφορές από γυναίκα σε γυναίκα. Κάποιες αντιμετωπίζουν πολλές ενοχλήσεις, ενώ άλλες καταφέρνουν να συνεχίσουν κανονικά τη ζωή τους, ενώ είναι… παρεμπιπτόντως και έγκυες. Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, το κλειδί για μια καλή εγκυμοσύνη είναι η διατροφή. Ίσως χρειαστεί να ενισχύσετε την πρόσληψη μετάλλων, βιταμινών και DHA (βρίσκεται στα λιπαρά ψάρια, στο λιναρόσπορο και στους ξηρούς καρπούς).

2. «Μόλις ανακάλυψα ότι είμαι έγκυος και το στήθος μου είναι ήδη περίεργο»

Η περίεργη αίσθηση στο στήθος είναι ένα από τα πρώτα σημάδια που οδηγούν μια γυναίκα στην υποψία ότι είναι έγκυος. Πρόκειται για ένα συνδυασμό μυρμηγκιάσματος και πρηξίματος, που δείχνει ότι οι ορμόνες σας έχουν βάλει μπροστά τις μηχανές για την παραγωγή γάλακτος. Προμηθευτείτε ειδικά σουτιέν και φορέστε τα ακόμη και τη νύχτα. Θα σας βοηθήσει να νιώσετε καλύτερα.

3. «Πότε ξεκινάνε οι πρωινές ναυτίες;»

Η ναυτία είναι μια παρενέργεια της εγκυμοσύνης που απασχολεί λίγο-πολύ το 80% των γυναικών. Τα συμπτώματα ποικίλλουν από μια απλή ευαισθησία του στομάχου μέχρι εμετούς κάθε τρεις και λίγο. Αν και συνηθίζουμε να τη χαρακτηρίζουμε «πρωινή», μπορεί να σας πιάσει οποιαδήποτε στιγμή μέσα στη μέρα. Ευτυχώς, δεν διαρκεί για πάντα. Αρχίζει στις έξι με εφτά εβδομάδες της κύησης και διαρκεί μέχρι τις δεκατέσσερις έως δεκαεφτά. Για να νιώθετε καλύτερα, οι γυναικολόγοι συνιστούν να τρώτε μικρά και συχνά γεύματα και να καταναλώνετε αρκετή βιταμίνη Β6 (βρίσκεται στα δημητριακά, στις μπανάνες, στις πατάτες, στις φακές και στο ψάρι). Επίσης, μια έρευνα που δημοσιεύτηκε πριν από τρία χρόνια στην Επιθεώρηση Μαιευτικής και Γυναικολογίας (Journal of Obstetrics and Gynaecology) έδειξε ότι το τζίντζερ βοηθάει στην ανακούφιση της ναυτίας και του εμετού. Φτιάξτε ένα αφέψημα με δύο εκατοστά ρίζα τζίντζερ, την οποία θα βάλετε σε ζεστό νερό μαζί με μέλι ή ζάχαρη.

5. «Τι γίνεται εάν οι εμετοί δεν σταματούν;»

Αυτό συμβαίνει σε ένα πολύ μικρό ποσοστό εγκύων (περίπου 3 στις 1.000). Τότε μιλάμε για «υπερέμεση εγκυμοσύνης», μια κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια βάρους και αφυδάτωση. Ο γιατρός σας μπορεί να σας χορηγήσει ειδικά σκευάσματα που σταματούν ή μειώνουν τους εμετούς. Αν υπάρχουν ενδείξεις αφυδάτωσης, ίσως χρειαστεί να χορηγηθούν υγρά ενδοφλεβίως.

6. «Τα νεύρα μου είναι κουρέλια, όπως όταν περιμένω περίοδο»

Η εγκυμοσύνη χαρακτηρίζεται από τεράστιες ορμονικές αλλαγές, που μπορεί να επηρεάσουν τόσο τη συναισθηματική όσο και τη σωματική σας κατάσταση και να προκαλέσουν τρομερές αλλαγές στη διάθεσή σας. Προσπαθήστε να ηρεμήσετε και απολαύστε την εγκυμοσύνη σας. Μην ανησυχείτε, αν είστε ευσυγκίνητη, είναι απόλυτα φυσιολογικό για πολλές γυναίκες. Ωστόσο, βεβαιωθείτε ότι τρέφεστε σωστά, γιατί οι διατροφικές ελλείψεις είναι πιθανό να προκαλέσουν ορμονική ανισορροπία. Προσπαθήστε να καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο, όπως αυγά, ηλιόσπορους και ψωμί ολικής άλεσης. Επιπλέον, ενισχύστε την πρόσληψη των βιταμινών B και C. Αποφύγετε τα γλυκά, τα διεγερτικά, όπως η καφεΐνη και το αλκοόλ, που μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεσή σας.

7. «Υποφέρω από ημικρανίες. Θα χειροτερέψουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;»

Εξαρτάται από το είδος της ημικρανίας που σας ταλαιπωρεί. Σύμφωνα με έρευνες, περίπου 70% των γυναικών που υποφέρουν από ημικρανίες χωρίς αύρα διαπιστώνουν βελτίωση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, κυρίως στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο. Αν όμως οι ημικρανίες σας συνοδεύονται από αύρα, κατά πάσα πιθανότητα θα συνεχιστούν και στην εγκυμοσύνη. Αν παίρνατε φάρμακα πριν μείνετε έγκυος, μην παραλείψετε να ενημερώσετε το γιατρό σας και να συζητήσετε μαζί του εναλλακτικές μορφές ανακούφισης του πόνου.

8. «Έχω ακούσει ότι το πεπτικό μου σύστημα μάλλον θα υποφέρει…»

Περίπου μια στις πέντε γυναίκες πάσχει από δυσκοιλιότητα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό συμβαίνει γιατί οι ορμόνες χαλαρώνουν τους μυς του εντέρου, ενώ τους τελευταίους μήνες το έμβρυο πιέζει το παχύ έντερο. Παράλληλα, τα συμπληρώματα σιδήρου μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση. Αν υποφέρετε, πίνετε άφθονο νερό και τρώτε πολλές τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Και μην ξεχνάτε την τακτική ήπια άσκηση. Η δυσκοιλιότητα, αλλά και το έξτρα βάρος, δυστυχώς, ευνοούν και τις αιμορροΐδες. Ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει κάποια φυτική αλοιφή που ανακουφίζει κάπως το πρόβλημα. Τα καλά νέα είναι ότι οι αιμορροΐδες εξαφανίζονται μετά τη γέννα.

9. «Πόσο πιθανό είναι να υποφέρω από δυσπεψία και καούρες;»

Έχει υπολογιστεί ότι περίπου 50% των εγκύων υποφέρουν από καούρες. Ο λόγος είναι ότι εξαιτίας της δράσης της προγεστερόνης, οι μύες που κλείνουν την είσοδο του στομάχου χαλαρώνουν και επιτρέπουν στα οξέα να γλιστρούν προς τον οισοφάγο. Τρώτε μικρά και συχνά γεύματα και αποφύγετε τα λιπαρά, τα τηγανητά και τα πικάντικα φαγητά. Αλκαλικές τροφές, όπως το γιαούρτι και τα γάλα, βοηθάνε, όπως και οι ελαφρώς όξινες, όπως ο ανανάς και η παπάγια, που περιέχουν πεπτικά ένζυμα. Επίσης, προσπαθήστε να κοιμάστε ανασηκωμένη.

10. «Με ανησυχούν οι κιρσοί»

Η ανάπτυξη κιρσών είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, όπως ο όγκος του αίματος, η χαλάρωση των τοιχωμάτων των μυών, το βάρος της μήτρας και η κληρονομικότητα. Συχνά εξαφανίζονται μετά τη γέννα. Στο μεταξύ, κάντε ήπιες ασκήσεις, αποφύγετε να στέκεστε όρθια για πολλή ώρα και μην κάθεστε σταυροπόδι.

11. «Γιατί ξαφνικά παθαίνω κράμπες στα πόδια;»

Οι κράμπες, κυρίως στις γάμπες, είναι πολύ συχνό φαινόμενο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Παρόλο που δεν έχουν μεγάλη διάρκεια, είναι πολύ επώδυνες. Συνήθως «χτυπούν» τη νύχτα και νωρίς το πρωί, όταν ξυπνάτε και τεντώνετε τα πόδια σας. Για να ανακουφιστείτε, τεντώστε το πέλμα προς τα πάνω και τρίψτε το δέρμα με απαλές και γρήγορες κινήσεις για να αποκατασταθεί η κυκλοφορία του αίματος.

12. «Με πονάει η πλάτη μου»

Περίπου οι μισές έγκυες υποφέρουν λίγο έως πολύ από πόνους στην πλάτη. Αυτό οφείλεται στην εξασθένηση των συνδέσμων και στην ανισότητα του μυϊκού τόνου που δημιουργείται ανάμεσα στην πλάτη και στο στομάχι. Για να ανακουφιστείτε, φροντίστε να αλλάζετε συχνά στάση στο σώμα σας, να τεντώνεστε πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας και να κοιμάστε στο πλάι με ένα μαξιλάρι ανάμεσα στα πόδια.

13. «Όταν βήχω ή γελάω έχω “ατυχηματάκια”, θα έχω ακράτεια;»

Οι μύες της λεκάνης χαλαρώνουν ώστε να καταφέρετε, όταν φτάσει εκείνη η ώρα, να σπρώξετε το μωρό σας με ευκολία. Όμως αυτό έχει και μερικές μάλλον ενοχλητικές παρενέργειες. Η απώλεια ελέγχου της κύστης είναι μία από αυτές. Το πρόβλημα επιδεινώνεται αν πρόκειται για το δεύτερο ή τρίτο παιδί σας και οι μύες αυτοί είναι αδύναμοι. Γι’ αυτό, φροντίστε να κάνετε συχνά τις γνωστές ασκήσεις Κέγκελ (σφίξτε τους μυς της λεκάνης σαν να προσπαθείτε να σταματήσετε τη ροή των ούρων). Τελευταίες έρευνες έχουν δείξει ότι οι ασκήσεις αυτές μειώνουν αισθητά τον κίνδυνο ακράτειας μετά τη γέννα.

14. Νιώθω φρικτή κούραση. Μπορεί να είναι αναιμία;

Όλες οι έγκυες νιώθουν κάποιες στιγμές κούραση. Αν έχετε έλλειψη σιδήρου, υποφέρετε από πρωινή ναυτία που επιμένει ή χάνατε πολύ αίμα κατά την περίοδό σας, τότε μπορεί να είστε αναιμική. Ο γιατρός σας θα σας χορηγήσει συμπληρώματα σιδήρου τα οποία όμως ίσως προκαλέσουν δυσκοιλιότητα. Αυξήστε την πρόσληψη σιδήρου και μέσω της διατροφής σας, επιλέγοντας φυλλώδη λαχανικά με σκούρο πράσινο χρώμα, κόκκινο κρέας, λιπαρά ψάρια, αυγά, φασόλια, ξερά φρούτα και ξηρούς καρπούς. Πάρτε το συμπλήρωμα πίνοντας παράλληλα φρέσκο χυμό πορτοκαλιού (που ευνοεί την απορρόφησή του) και περιορίστε την καφεΐνη.

15. «Γιατί πονάνε οι γοφοί μου;»

Είναι πολύ πιθανό να νιώθετε δυσφορία εξαιτίας της χαλάρωσης των συνδέσμων γύρω από τη λεκάνη και την αλλαγή της στάσης του σώματος. Η αύξηση του βάρους εξαιτίας του μωρού που μεγαλώνει ασκεί ολοένα και αυξανόμενη πίεση στους γοφούς καθώς περπατάτε, κάθεστε ή είστε ξαπλωμένη.

16. «Τι είναι η δυσλειτουργία της ηβικής σύμφυσης;»

Η ηβική σύμφυση είναι η άρθρωση που υπάρχει μπροστά στη λεκάνη. Η άρθρωση αυτή διευρύνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, κάτι που μπορεί να προκαλέσει πόνο. Ο γυναικολόγος σας μπορεί να σας προτείνει κάποιες ασκήσεις, συμβουλές για τη στάση του σώματος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή φυσικοθεραπεία.

17. «Έχω παντού φαγούρα. Τι μπορεί να συμβαίνει;»

Είναι πολύ πιθανό να νιώθετε φαγούρα καθώς το δέρμα της κοιλιάς που μεγαλώνει τεντώνεται. Υπάρχει όμως και το ενδεχόμενο να είναι σύμπτωμα μιας πιο σοβαρής κατάστασης που ονομάζεται μαιευτική χολόσταση. Πρόκειται για μια μάλλον σπάνια πάθηση (εμφανίζεται στο 1% των εγκύων) που προκαλεί φριχτή φαγούρα σε όλο το σώμα που συνοδεύεται συχνά από κούραση και ναυτία. Η πάθηση αυτή επηρεάζει το συκώτι, το οποίο αναχαιτίζει τη ροή χολής, που, αντί να βοηθάει την πέψη, συγκεντρώνεται στο αίμα. Η θεραπεία περιλαμβάνει λήψη φαρμάκων και βιταμίνης Κ.

18. «Είναι φυσιολογικό να είναι τα πόδια μου πρησμένα;»

Ναι. Σημαίνει ότι στο σώμα σας υπάρχουν υπερβολικά υγρά, κάτι πολύ συνηθισμένο στην εγκυμοσύνη, μετά τη γέννα όμως εξαφανίζεται. Στο μεταξύ, φοράτε άνετα ρούχα και παπούτσια, σηκώνετε ψηλά τα πόδια σας, όποτε αυτό είναι δυνατό, πίνετε πολύ νερό και φορέστε υποστηρικτικά καλσόν.

19. «Τι συμβαίνει αν πρηστούν απότομα το πρόσωπο και τα χέρια μου;»

Απευθυνθείτε στο γιατρό σας. Μπορεί να είναι ένδειξη προεκλαμψίας, μιας πάθησης που μπορεί να βλάψει πιο πολύ εσάς παρά το μωρό σας. Συνήθως ανιχνεύεται στις εξετάσεις που κάνετε κάθε μήνα, γιατί προκαλεί υπέρταση και αποβολή πρωτεΐνης στα ούρα. Η θεραπεία απαιτεί την επίσπευση του τοκετού.

20. «Η κοιλιά μου έχει μεγαλώσει υπερβολικά σε μικρό χρονικό διάστημα»

Αν η κοιλιά σας μεγαλώνει πολύ γρήγορα και έχετε αναπνευστικά προβλήματα, πόνο στην κοιλιακή χώρα και καούρες, μπορεί να υποφέρετε από πολυδράμνιο. Αυτό σημαίνει ότι το μωρό σας είναι περικυκλωμένο από υπερβολικά πολύ αμνιακό υγρό. Η θεραπεία περιλαμβάνει ξεκούραση και εξετάσεις για να εντοπιστεί η αιτία.

21. «Τι είναι ο διαβήτης κύησης;»

Είναι μια μορφή διαβήτη που εμφανίζεται για πρώτη φορά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Γενικά, δεν προκαλεί έντονα συμπτώματα, αλλά ανιχνεύεται από την παρουσία σακχάρου στις αναλύσεις ούρων και από μια ειδική εξέταση που ονομάζεται «δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη» και γίνεται κατά την 26η έως την 28η εβδομάδα. Ο διαβήτης κύησης προκαλεί στο έμβρυο μακροσωμία, δηλαδή το μωρό γεννιέται πολύ μεγάλο (συχνά πάνω από 4 κιλά), γεγονός που σημαίνει δύσκολη γέννα και αυξημένη πιθανότητα καισαρικής τομής. Θεραπεύεται με σωστή διατροφή και –σε δύσκολες περιπτώσεις– με ενέσεις ινσουλίνης. Συνήθως το πρόβλημα εξαφανίζεται μετά τη γέννα.

22. «Τι είναι ο προδρομικός πλακούντας;»

Είναι μια πάθηση την οποία εμφανίζουν τρεις με έξι στις εκατό γυναίκες. Ο πλακούντας κλείνει ή καλύπτει μερικώς τον τράχηλο «φράζοντας» την έξοδο του μωρού. Μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως αιμορραγία, η οποία όμως δεν συνοδεύεται από πόνο. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι γιατροί συνιστούν ξεκούραση και κατάκλιση. Μόνο αν η αιμορραγία είναι ακατάσχετη θα χρειαστεί εισαγωγή σε νοσοκομείο μέχρι το μωρό να γεννηθεί με καισαρική.

23. «Κάποια από τα προβλήματα αυτά ακούγονται ιδιαίτερα σοβαρά. Πόσο πιθανό είναι να μου συμβούν;»

Τα περισσότερα από τα σοβαρά προβλήματα είναι πολύ σπάνια. Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι ο λόγος για τον οποίο ο γιατρός σας σας ζητά να κάνετε κάθε μήνα τόσες εξετάσεις είναι για να καταφέρει να εντοπίσει έγκαιρα τέτοιες καταστάσεις. Οι εξετάσεις αίματος και ούρων, η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και του βάρους, οι υπέρηχοι και όλα τα υπόλοιπα είναι ειδικά μελετημένα να προλαβαίνουν τα προβλήματα στο αρχικό τους στάδιο ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος για εσάς και το μωρό.

7 τρόποι για να νιώθετε καλά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

1. Πηγαίνετε για κολύμπι. Τους τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης το νερό ξεκουράζει το σώμα από το βάρος του μωρού. Επίσης, ανακουφίζει τους μυϊκούς πόνους και τη φαγούρα στο δέρμα.

2. Κάντε μασάζ. Το μασάζ χαλαρώνει το σώμα και ηρεμεί τη διάθεση. Επίσης, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος και ανακουφίζει τους πόνους των μυών και των αρθρώσεων.

3. Ξεκουραστείτε όσο περισσότερο μπορείτε. Οι περισσότερες ενοχλήσεις επιδεινώνονται με την κούραση.

4. Προσέξτε τη διατροφή σας. Μια θρεπτική και ισορροπημένη δίαιτα θα ανεβάσει τα επίπεδα της ενέργειάς σας, θα ενισχύσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα και θα ωφελήσει το μωρό που μεγαλώνει. Τρώτε φρέσκες, πλήρεις τροφές, πολλά φρούτα και λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης, άπαχο κρέας, ψάρια και όσπρια.

5. Κάνετε τακτικά γυμναστική. Τονώνει το κυκλοφορικό σύστημα και μειώνει την πιθανότητα να υποφέρετε από κιρσούς και πρήξιμο των ποδιών. Διαλέξτε ό,τι σας αρέσει: γιόγκα, πιλάτες, κολύμπι, γρήγορο περπάτημα, όλα δουλεύουν υπέρ σας.

6. Φροντίστε τα πόδια σας. Αναλαμβάνουν να στηρίξουν το σώμα με όλο το έξτρα βάρος της εγκυμοσύνης. Όποτε μπορείτε, ξαπλώστε κρατώντας τα ψηλά και ζητήστε από κάποιον να σας κάνει μασάζ από τα πέλματα προς τα γόνατα. Οι περιστροφές των αστραγάλων κάνουν καλό στην κυκλοφορία του αίματος και διώχνουν το πρήξιμο.

7. Κοιμηθείτε καλά. Προμηθευτείτε πολλά μαξιλάρια και χρησιμοποιήστε ένα-δύο για να ανασηκώνετε τον κορμό σας (θα σας ανακουφίσει από τις καούρες), ένα για να βάζετε ανάμεσα στα γόνατά σας και ένα κάτω από την κοιλιά για να στηρίζετε την πονεμένη πλάτη και τους γοφούς σας.

Διαβάστε ακόμα

Οι μικροαδιαθεσίες της εγκυμοσύνης, της Κριστίν Σαρντονέ Ρεμιζά, εκδ. Μέδουσα (2005).

Μάθετε για την εγκυμοσύνη, Νόρμαν Σμιθ, εκδ. Ιατρικές Εκδόσεις Π. Χ. Πασχαλίδης (2008).

kids.in.gr